Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một trong những sự kiện vĩ đại nhất của lịch sử Việt Nam thế kỷ XX. Sự thắng lợi của Cách mạng tháng Tám mở ra kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc: Kỷ nguyên Độc lập - Tự do và Chủ nghĩa xã hội.
Có khá nhiều tài liệu ra đời kể về sự kiện lịch sử ấy của dân tộc. Những công trình nghiên cứu đó đã góp phần quan trọng, thiết thực và kịp thời giúp Đảng ta rút ra những bài học kinh nghiệm lịch sử trong quá trình lãnh đạo công cuộc đấu tranh giải phóng, bảo vệ và xây dựng đất nước của nhân dân ta.
Năm 2000, nhằm thiết thực phục vụ ngày kỷ niệm trọng đại 55 năm Cách mạng tháng Tám, Viện Sử học tổ chức biên soạn cuốn “Cách mạng tháng Tám 1945 những sự kiện lịch sử”. Đây được xem là quyển sách biên soạn khá đầy đủ về những sự kiện lịch sử liên quan đến cuộc cách mạng vĩ đại của dân tộc.
Quyển sách do Trần Hữu Đính và Lê Trung Dũng biên soạn, nhà xuất bản Khoa học Xã hội phát hành năm 2000. Được kết cấu gồm hai phần. Phần 1: Tổng quan và phần 2: Những sự kiện lịch sử. Bên cạnh việc nhấn mạnh những thành công vô cùng lớn lao của Cách mạng tháng Tám, cuốn sách cũng đã tổng kết, nêu lên tầm vóc vĩ đại và một số kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám, đồng thời phản ánh và luận giải rõ những hạn chế về quan điểm tiến hành cách mạng, về công tác xây dựng Đảng ở một số cấp bộ Đảng; chỉ rõ những khuyết điểm trong đấu tranh chống khủng bố và lãnh đạo khởi nghĩa ở một số địa phương.
Trên cơ sở kế thừa những kết quả nghiên cứu của giới sử học, các tác giả đã khai thác các vấn đề từ nhiều khía cạnh, phản ánh và làm sáng rõ hơn một số vấn đề lịch sử trong toàn bộ tiến trình vận động Cách mạng tháng Tám.
Ở phần thứ nhất quyển sách, tác giả nêu khái quát về cuộc Cách mạng tháng Tám Việt Nam năm 1945 trong tương quan với Cách mạng Xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga năm 1917 là hai cuộc cách mạng điển hình trong thế kỷ XX. Qua đó, tác giả khẳng định Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 bùng nổ giành được thắng lợi cơ bản chỉ trong thời gian rất ngắn. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đã dẫn tới sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Tác giả dành phần dung lượng khá lớn để viết về những sự kiện lịch sử với 03 giai đoạn: Chuyển hướng chiến lược cách mạng. Xây dựng lực lượng chính trị và vũ trang, chuẩn bị đón thời cơ khởi nghĩa giành chính quyền (từ tháng 11/1939 đến 9/3/1945); Cao trào kháng Nhật, cứu nước. Thúc đẩy việc chuẩn bị lực lượng tiến tới tổng khởi nghĩa (từ 9/3/1945 đến 13/8/1945); Tổng khởi nghĩa thắng lợi. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (từ 13/8/1945 đến 2/9/1945).
Mỗi giai đoạn gắn với những sự kiện được tác giả trình bày khá cẩn thận, chi tiết theo dòng thời gian. Song song đó, những nhân vật lịch sử gắn với sự kiện lịch sử đó và những hình ảnh tư liệu quý giá về Cách mạng tháng Tám 1945 cũng được tác giả nhắc đến một cách trân trọng và tự hào.
Với hơn 450 trang, quyển sách tập hợp những tư liệu quý, những hình ảnh sống động và chân thực để minh họa cho những nội dung sự kiện lịch sử trước và khi diễn ra cuộc vận động Cách mạng tháng Tám năm 1945 và khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày mùng 2 tháng 9 năm 1945 tại quảng trường Ba Đình. Hy vọng cuốn sách sẽ góp phần khắc họa lại những ký ức không thể nào quên về một trong những trang sử vẻ vang nhất, hào hùng nhất của quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Để từ đó, mỗi người dân Việt Nam lại nêu cao tinh thần tự hào dân tộc, khẳng định ý chí quyết tâm trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước thời kỳ đổi mới, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh dân chủ, công bằng, văn minh”.
Nhân kỷ niệm 74 năm ngày Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 – 19/8/2019), chúng tôi trân trọng giới thiệu quyển sách “Cách mạng tháng Tám 1945 những sự kiện lịch sử” đến quý bạn đọc.
Phòng đọc: KAVL11.6215
Phòng mượn: MBVL11.58 - 59
Thanh Duyên