Page 5 - chua nguyen va cac giai thoai mo dat phuong nam

Sự thật là việc mở nước của ta là tổng hợp sinh lực
của đồng bào cả nước, từ xưa. Muốn hiểu tương đối rõ, phải
hiểu sử của cả nước trong đôi ba thế kỷ gần đây, không
thể bám mãi vào giai thoại địa phương.
Người yêu sử học, người giảng dạy sử học cần tham
khảo tư liệu, những tư liệu gốc mà trước đây cũng như ngày
nay rất khó tìm, nhất là đối với người yêu sử ở các tỉnh
xa xôi. Nào ĐẠI VIỆT sử KÝ, ĐẠI NAM' THựC LỤC, QUỐC
TRIỀU CHÍNH BIÊN, ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN, ĐẠI NAM NHẤT

THỐNG CHÍ tuy in ấn khá nhiều nhưng khó phát hành. Nơi
chưng bày để bán thì ít người mua, nhưng lắm người yêu
sử chịu khó đi tìm, chịu tốn kém thì chẳng biết tìm ở đâw.
Nhất là người ở vùng sâu, vùng xa hàng năm “sống chung
với lũ”.
Đọc sử, học sử cần tư liệu gốc, cần sống với địa phương,
nhờ đó mà ta có hy vọng để bổ túc, phát triển thêm về
sử dân tộc.

Trong hoàn cảnh mọi người đang gặp ít nhiều khó khăn
về kinh tế, không có thời giờ để nghiên cứu thì may thay,
ở vài tỉnh đã xuất hiện vài nhà nghiên cứu chịu khó quan
tâm. Đọc sử thì cần đối chiếu với địa phương. Yêu địa
phương thì cần đọc sử để xem địa phương mình gắn bó với
ca nước như the nào.

Sử của ta, riêng về cuộc mở nước, đã có bề dày quan
trọng. Nhớ lại từ khi bước qua Đèo Ngang đến ngày vào
Phan Thiết, Hà Tiên, đã hy sinh hằng sáu, bảy thế kỷ chớ
nào phải là chuyện nhanh chóng.

6