Mấy chục năm nay, nhân dân và bầu bạn trên thế giới ngợi ca công đức Bác Hồ, coi Bác là nhà văn hóa lớn, là Anh hùng giải phóng dân tộc, là vị Cha già của đất nước Việt Nam ta. Còn đối với tôi, được sống bên Bác trong những ngày Cách mạng chưa thành công, Đảng còn hoạt động bí mật thì ấn tượng sâu sắc nhất, đẹp đẽ nhất, sống động nhất suốt cuộc đời tôi là: Bác đúng như một người mẹ hiền.
Ngày ấy gia đình tôi sống ở Vân Nam (Trung Quốc). Chúng tôi sang đây lánh nạn từ khi cuộc khởi nghĩa Yên Bái thất bại. Trong những năm 1935, 1936, 1937, Bác Hồ thường lui tới gia đình tôi, có dịp ở một vài tháng hoặc một vài tuần. Căn gác xép nhỏ ở nhà trong thường dành để Bác đọc sách, viết tài liệu. Thỉnh thoảng các anh Phùng Chí Kiên, Phùng Thế Tài, Trịnh Đông Hải đến gặp Bác trao đổi rất ngắn gọn rồi lại đi ngay. Tôi cảm thấy Bác làm việc hối hả. Bận nhiều việc lắm, nhưng Bác vẫn dành thời gian quan tâm đến mọi người, mọi công việc trong gia đình tôi. Khi tôi sinh cháu một tuần thì Bác đến. Mùa đông ở Trung Quốc rất lạnh, Bác dặn tôi kỹ càng việc ủ ấm cho cháu. Nhưng khi tôi đắp chăn cho cháu ngủ, Bác thận trọng cởi nút áo ngực và nút cổ tay cho cháu rồi nói: “Cần phải để cho máu lưu thông. Cháu ngủ đắp chăn ấm là được rồi!”. Khi cháu nhỏ nóng sốt, Bác tìm lá cây thuốc giã cho cháu uống. Bác chỉ dẫn tác dụng của từng loại cây có và khuyên nên dùng thuốc đông y chữa trị cho trẻ lành tính hơn. Có lần Bác đi xa về bị cảm nóng, Bác tự kiếm lá nhọ nồi giã kỹ vắt lấy nước uống chứ không cho tôi tìm thuốc men gì. Việc ăn uống hàng ngày Bác luôn nhắc nhở vợ chồng tôi phải giản tiện. Bác thường nói: “Đồng vào mình còn đói rách lắm. Làm cách mạng phải chịu đựng gian khổ, còn nhiều việc phải chi dùng…”. Mỗi lần Bác đi công tác, tôi chuẩn bị bữa ăn dọc đường cho Bác theo công thức quen thuộc: 2 muối, 1 thịt (hoặc sườn băm nhỏ) và 2 ớt. Bác nói về công dụng của ớt hay lắm, nhất là với người ở vùng núi. Vì vậy ăn ớt đến nay đã thành thói quen trong gia đình tôi, cứ kho thịt là tháu ớt rắc vào.
Ở gần Bác, tôi cảm thấy Người vừa tinh thôi sắc sảo, vừa gần gũi, mộc mạc giản dị và rất bình đẳng. Có lần tôi không được khỏe, Bác tìm lá về cho tôi xông. Ăn cơm xong tôi định đem mâm bát đi rửa nhưng Bác kiên quyết nhận phần việc ấy về mình. Bác muốn tôi được nghỉ ngơi cho đỡ mệt. Những việc làm và cử chỉ của Bác đã tác động trực tiếp đến chồng tôi. Tôi không thể quên được cái đêm tôi đi buôn gạo về muộn. Do trục trặc ở nhà ga, gần 12 giờ đêm mới về đến nhà. Gọi cửa một hồi không thấy nhà tôi lên tiếng, tôi gọi lớn tiếng hơn, nhà tôi ra mở cửa và mắng: “Đêm hôm mà gào ầm lên thế à!...”. Tôi nói lại một câu thì nhà tôi giơ tay tát tôi một cái. Đêm ấy Bác mới về, tôi không biết Bác đang ngủ. Thấy tôi bị đánh, đang khóc tức tưởi, Bác vội xuống dỗ dành tôi. Sau đó Bác phê bình nhà tôi rất gay gắt nhưng giọng vẫn ôn tồn. Từ đó, nhà tôi không bao giờ đánh tôi nữa và chúng tôi cũng không hề to tiếng với nhau. Cả hai vợ chồng tôi đều thắm thía câu thành ngữ Bác nhắc đến hôm ấy: “Một điều nhịn, chín điều lành” và “Cả giận mất khôn”. Đến nay nhà tôi đã mất, tôi đã vào tuổi cổ lai hy, ngẫm lại thấy đúng như vậy. Con gái tôi đã có chồng, có con nhưng tôi chưa một lần đánh mắng cháu. Nhiều lần cháu cũng hư không chăm học, nhưng nhớ lời Bác, tôi đã “nhịn” để sau đó ôn tồn khuyên răn cháu.
Bác đã đi xa nhưng những lời dạy và việc làm của Bác còn mãi bên tôi, nhắc nhở tôi sống nhân hậu, giản dị, có trách nhiệm với mọi người.
Nguyễn Thị Nhung kể Đào Văn Sử ghi
(Theo: Bác Hồ trong trái tim phụ nữ Việt Nam)
Trích “Những chuyện kể về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trang 7. Sách hiện đang sẵn sàng phục vụ bạn đọc tại Thư viện tỉnh Đồng Tháp: Phòng đọc tại chỗ: KEVV16.1784; Phòng mượn: MEVV16.4856 - 4857.