Page 117 - nguyen sinh huy chan dung mot nha nho
P. 117
rcrrrgfl$lilrruy,cr{lr{ punc rno" xHi ilHo
Trudc cAnh nu6'c mdt, nhir tan, ddng bho bi doa dhy, moi con
duimg ctiu nudc hdu nhu kh6ng c5 tdi ra. Nguiri con mh 6ng hdt
lbng tin tu6ng, ky vgng, ra di ddn nay v6n bidn bi6t(1). Cho n6n sudt
trong nhirng ndm 10 cria thd kJ' )QL 6ng sdng v6i tdm trang khdc
kho6i trdng chb, vta tr6ng ng6ng tin con cfi.ng vla mong m6i m6t
duimg huo'ng criu nu6c, kh6ng nhu tinh trang bd t5c chung c$.a cdc
tdng lo,p si phu d6ng thbi. Tuy nhiOn, qua hoat dOng ctra 6ng trong
thbi gian ndy chring ta thdy cu v6n tin tuing, hy vong vho l6p trb,
vho thd hO sau.
Tt khi Nguy6n tdt ttrtrnh ra di, 6ng kh6ng tr& vd qu6 mh lai
sinh sdng & quanh virng Shi Gbn, Cao L6nh, c6 ldc b Phn6m P6nh,
ndi chung lh 6ng b h&n Nam ky.
Tinh hinh kinh td-xd h6i Nam k) vho hai thAp ni6n ddu th6kj,
XX, c6 tdc dQng nhft dinh ddi v6i suy nght vh hhnh d6ng ctra 6ng.
Trong thiri gian nb.y, Nam ki/ hdt cbn cdi uu thdvd mit "dia loi"
trong thbi dai co khf. D6'ng Thrip Mutf, U Minh khdng cbn lh noi
"bdt kha xdm pham" nfla. Ay thd mh phdn l6n cdc nhb y6u ntxic,
cdc l6nh tq dd d6i ldn ddn Nam ky, ddn d6'ng bdng s6ng Criu Long.
Cu Phan BQi Ch6u, Cuimg Dd, Phan Chdu Trinh (vi bQnh kh6ng
thr;c hiQn tron ven chuydn di, nhtmg sau d5, cu bi thuc ddn b6t an
tri b ddy vh sau khi & Phdp vd cu cflng vtro dAy sdng ft lAu trudc hic
qua diri), Truo,ng Gia M6... vh cA Tdn DAt Ti6n cria Trung Qudc ddu
ddn ddy. Bdn tr6.m n6m tnrdc, Nam tidn th tim ch6 dung thAn, tim
dait sdng cira ddm ltru ddn nghbo khd. Nay si phu vho Nam th tim
ch6 dua vh ch6 dqa dy kh6ng ph6i lb dia hinh, dia thdmh chfnh lb
con nguiri. C6, thd n6i nhirng ndm ddu cria thd ki, XX, c6ng cu6c
Nam tidn tdi hi6n, dir chi v6i m6t sd si phu y6u nu6'c thdi, nhtmg
voi muc dich khdc xua. Bdn trim ndm tnxic, Nam kir lh nidm hy
vong cria hhng van con nguiri; 400 nim sau n6 lai lb nidm hy vong
(1) Tu llc ra di d6n ndm 1915, Nguy6n Tdt Thinh da gdi cho cr; it nhut lir nim 16 ths, nhung ddu
kh6ng d6n tay cq
122
