Page 123 - nguyen sinh huy chan dung mot nha nho
P. 123
rcuv€r srrsfl ruy. cHAx Dul{c HoT xfii ilHO
t6n. Thr;c dAn Phrip dhn rip khdp Nam k), hhng ngbn nguiri bi b6t,
tt dhy. Ri6ng tai Shigbn c6 ta 1"72 neuif ra tba rin binh, trong d6
c6 Nguy6n Hiru Tri.
Theo didu tra cria thu,c d6n Ph6p, cu6c kh&i nghta nhy c6 dinh
ddp trli hO ph:ii lli An hidu nghia cria Ng6 Loi. Ong nhy ldp lhng
An Dinh (Ba Chric) tr6n ntii Tuong lhm cin cti. M6t d6'de cria 6ng
lh Cao Vin Long (6ng nby cbn cti nhidu t6n kh6c, khdng xric dinh
duoc, nhu Nguy6n Duon, Nguy6n Do, B&y Do...) ldp cdn ctl tr0n
nfi Cdm (chtra Ntii Cdm hay chira Phat L6n). Chting khrim x6t
chta tr6n ntii cao, ph6i di bd mdt 5 gib tt ch6n nrii moi ddn chia.
Chtra rdt to c6 ta 32 bhn thb. Giira chila Ih m6t tuong Phet l6n,
cao 4m, ngang 2m, b6n canh lh mdt cdi chu6ng kh6'ng ld. Trong
chira c6 nhidu b0 vdn ngr.ta (ph6n) l6n, c6 thd cirng m6t hic b00
nguiri ngdi en cmn duoc, ngohi cbn c6 hhng nghn t0, ch6n (b6t) vb
gdn 3.000 dOi dfla 6n cmn! (1).
RO rhng lh hai td chtic, hai cudc khbi nghia nhy c6 1i6n quan mAt
thidt vrii nhau. Thring 3 n6m L}LT ,Cao Vin Long bi U6t airy di C6n
D&o. Td chric Thi6n dia hQi b Nam k) tan 16, nhtmg cdi "h6n" c$.a
nr5 kh6ng tan nhuGirio suTrdn Vdn Gihu d6 nhAn dinh: ,,Sau nim
1916, h6i kin vdn tdn tai; nri "thu hinh" lai. Nti s6 tim g6p Nguy6n
An Ninh nhulinh tu dang mong doi; Nguy6n An Ninh gdp h6i kfn
nhunhh trf thfc TAy hoc y6u nuric b6ng nhidn c6 d6ng d6o qudn
chring sau ltmg. Ninh chua bidt lhm gr vrii sd qudn chting nhy thi
anh bi ldt. hic dy b Nam ki,, hOi ViQt Nam Thanh ni0n cdch mAng
vh Tdn Vi6t crich mAng d&ng da hoat d6ng, nhirng td chric cQng
s6n ddu ti6n xudt hi6n, gAy co s& trong nh6n dAn b th:rnh thi, n6ng
th6n, gdp cdc hQi kfn, vh til nay h6i vi6n h6i kin htia th6n lhm n6ng
hQi do d&ng Mdc L6-nin lSnh dao. Ddn ddy thi "h6i kin,,hohn tohn
vb vinh vi6n chdm dft'. (2)
(l) Dinh Vin Hanh: Dao Tri 6n hi6u nghla c0a nguoi Vigt Nam b0 (1867-1975), Nxb T16. Tp.HCM,
1999.
(2) Trln
_viir Giau: V thric h0 Phong ki6n vir sq thdt bai c0a n6 trudc cac nhigm vy lich sri, Nxb,
TP.HCM, tr.575-575.
128
