Page 66 - nguyen sinh huy chan dung mot nha nho
P. 66
$:f !i6n *ruydn ts ti$h tldr yGil ildfc ... tis0 kltnyirg hdfng mfi {IS$I - l$ll}
manh dan n5i: "Giang san t* hi, sinh dd nhu6" (Giang son dE
chdt, sdng th6m nhuc). Kh6ng bidt c{ii nhuc ndy, sE kh6ng lhm
dnoc cdi gi. Phan B6i ChAu viSt cu6'n 'YiQt Nam uong qudc s*"
nhim n5i l6n cdi nhuc mdt nuric dd thtic tinh rnoi nguiri. Lb nho
si, lh tri thtlc "hmg dhi vai rQng",. d6 dat cao lir nhb cmn 6o c:&'a
nhAn ddn thi vai trb chng l6n sri mang chng ndng.'YQn nudc gQ,p
con dd,u b6, deo uai thdn si cdn ldng ddu do mdo xAnh xang". NhAn
thtlc duoc vai trb dy lh noi vong nguong, mdt gbi g6m tin tuing
ctra d6'ng bbo, ky vong cria td qu6'c lir bu6c ddu quydt dinh. Lhm
quan hay khdng lirm quan xudt phdt til d6. Lhm quan rdi ttr
quan vd day hoc, hay b6 quan di hoat ddng criu nrnic ctrng xudt
phrit tt d6. Sq lua chon dy lh sg lua chon c6 tinh lich sr}. Lbm
quan lh duimg tidn thAn, lir ni6m mo uric cria nho si, nhrmg ddn
giai doan ndy n6 lai lh mdt vdt nho.
"Con nAn danh phQn cha mdn trd,n,
Em duqc cdng danh ch! ndt Sr5n"(1)
Lhm quan nhubon dy chi th mdt thti "trhnh hd'(z) cho giic, lhm
quan trb thhnh mQt thti toi I6i v6i dAn v6ri nuoc.
Ho nh6n bidt dr:s. c thdt bai cria l6p cha anh; doc tAn thuhq phdt
hi6n ra nguy6n nhAn cira sq thdt bai. "Cdi hoc c&a thrinh hi6n"
truoc dAy dr.rqc trAn trong nay ho thdy chinh n6 lhm cho ddt ntxic
ddm chim trong ngu mu6i, nghbo nhn,lac h6u. Trung qudn c5 cbn
rii qudc khdng? Ho nhin lai quai khti, nhin vho hi0n tai, lhm m6t
thri tdng kdt tUh hinh, sodt lai, ddnh gid lai moi nhAn thric, moi
vi6c lhm. DuyQt lai cdi c{r, m& ra con duimg mdi, c6 vdy mrii ctiu
dtro. c nu6c.
Lao vho con dubng mdi, thd hd ndy chdp nhQn moi thit thdch:
tir dhy, ch6m gidt do thuc dAn Phzip vh tridu dinh giSng ra.
(i) Hai ciu tho nguoi ta lim ra d6 ch6 di6u m6t viri nguui ttri d6 ky Ui tluong khoa Binh Nsq (1906)
6 Hud d6 n6i l6n su thdi tha c[ra nghO lim quan. Nguoi ta da phii dung hin ttri, ti0n bac bit cha
qui lai, 6p chi hi6n th6n dd ki6m chut c6ng danh hdng di vio con duong giiu sang.
(2) Trinh trO (cnu dung cia Phan B6i Chiu) d6 chi bqn ngudi l?rm ch6 sin cho giic.
71
