Page 19 - nam bo xua va nay

Năm 1832, toàn miền Nam chia ra 6 tỉnh.

Năm 1834, gọi Nam Kỳ là lục tỉnh: Biên Hòa, Phiên An (từ
1836 cải thành Gia Định), Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà
Tiên.
Năm 1837, huyện Bình An chia ra 2 huyện: Bình An (Thủ
Dầu Một) và Ngãi An (Thủ Đức). Năm 1841, huyện Bình Dương
chia ra 2 huyện: Bình Dương (Sài Gòn) và Bình Long (Hóc Môn,
Củ Chi).
Năm 1859, Pháp đánh chiếm Gia Định. Sau khi kháng chiến
thất bại, Huế phải ký hiệp ước 1862 nhượng cho Pháp 3 tỉnh Biên
Hòa, Gia định, Định Tường. Năm 1867, Pháp cưỡng chiếm nốt 3
tỉnh Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên; rồi chia lục tỉnh cũ ra 20 tỉnh
mới.
Pháp chia cắt lại địa phận và đặt tên cho các tỉnh mới lập (lúc
đầu gọi là địa hạt, aưondissement). Pháp bỏ các mỹ danh hành chính
cũ và dùng các tục danh nghe vừa thô vừa lạ tai, như các tỉnh Chợ
Lớn, Gò Công, Bà Rịa, Bến Tre, Sa Đéc, Sóc Trăng, Bạc Liêu,
Rạch Giá...Lâu lắm rồi mới quen tai được!
Dưới thời Pháp thống trị, đại khái hai bên bờ sông Sài Gòn là
2 tỉnh Gia Định và Thủ Dầu Một. Tỉnh Gia Định nằm trên hữu
ngạn, gồm thêm quận Thủ Đức nằm bên tả ngạn (nguyên là huyện
Ngãi An thuộc tỉnh Biên Hòa). Tỉnh Thủ Dầu Một tựu trung nằm
trên tả ngạn và trên địa phận huyện Bình An cộng vói địa bàn tổng
Dương Hòa Hạ (tức xứ Dầu Tiếng, nguyên thuộc Bình Dương, phủ
Tân Bình, Tỉnh Gia Định).
Không kể 2 huyện Bình Long (1841) và Ngãi An (1837) sinh
sau đẻ muộn, chỉ tồn tại một thời gian ngắn, thì hai huyện Bình

21