Page 4 - TVDT - THU MUC TRICH BAO DONG THAP - QUY 4 - 2020
P. 4
PHẦN I. GIỚI THIỆU VỀ VÙNG ĐẤT ĐỒNG
THÁP
I. KHÁI QUÁT LỊCH SỬ HÌNH THÀNH
Đồng Tháp là một trong 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, gồm hai phần nằm ở hai bên bờ
bắc và nam sông Tiền, phía bắc giáp tỉnh Pray-veng (Campuchia), phía nam giáp tỉnh Vĩnh
Long và thành phố Cần Thơ, phía tây giáp tỉnh An Giang, phía đông giáp tỉnh Long An và
tỉnh Tiền Giang.
Tháng 12 năm 1975, Bộ Chính trị Ban chấp hành trung ương Đảng Lao động Việt Nam đã ra
Nghị quyết về việc điều chỉnh hợp nhất một số tỉnh ở miền Nam, trong đó 2 tỉnh Sa Đéc và
Kiến Phong được dự kiến sáp nhập. Tháng 2 năm 1976 Nghị định của Hội đồng Chính phủ
Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã chính thức đặt tên tỉnh Đồng Tháp.
Về lịch sử, Đồng Tháp là một tỉnh có quá trình diên cách khá phức tạp.
Đồng Tháp thời kỳ phong kiến: Đồng Tháp xưa kia nguyên nằm trong một vùng đất đai
rộng lớn phì nhiêu do các lưu dân người Việt ở phía Bắc vào khai phá lập nghiệp hình thành
nên các vùng dân cư. Cùng với công cuộc Nam tiến của các dòng di dân tự nhiên, các Chúa
Nguyễn cũng dần xác lập chủ quyền và thiết đặt bộ máy cai trị tại đây.
Đồng Tháp thời kỳ Pháp thuộc: Trước khi có sự can thiệp của thực dân Pháp, Nam Kỳ gồm
có 6 tỉnh là Biên Hòa, Gia Định, Định Tường (miền Đông) và An Giang, Vĩnh Long, Hà Tiên
(miền Tây). Năm 1862, bằng Hòa ước ký với triều đình Huế, thực dân Pháp chiếm 3 tỉnh
miền Đông và bắt tay vào việc tổ chức bộ máy cai trị bằng cách xóa bỏ các phủ huyện cũ
dưới triều Nguyễn lập thành các đơn vị hành chính mới gọi là Khu Thanh tra (Inspection).
Năm 1867, sau khi tiếp tục chiếm 3 tỉnh miền Tây (Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên), thực dân
Pháp cũng đặt các tỉnh này dưới chế độ cai trị như các tỉnh miền Đông. Năm 1870, toàn bộ
Nam kỳ có 25 Khu Thanh tra, đến năm 1871 rút xuống còn 18 khu. Trong đó địa giới tỉnh
Đồng Tháp ngày nay nằm chủ yếu trong Khu thanh tra Sa Đéc gồm 3 huyện Vĩnh An, An
Xuyên, Đông Xuyên. Năm 1876, khu thanh tra Sa Đéc đổi thành hạt tham biện Sa Đéc thuộc
khu hành chính Vĩnh Long – một trong 4 khu hành chính lớn của Nam Kỳ. Theo Nghị định
ngày 20/12/1899 của Toàn quyền Đông Dương kể từ ngày 01/01/1900 các khu hành chính tại
Nam kỳ thống nhất gọi là “tỉnh” (province). Lúc này Sa Đéc là một trong 20 tỉnh của Nam
kỳ. Năm 1913 bằng Nghị định của Toàn quyền Đông Dương tỉnh Sa Đéc được sáp nhập vào
tỉnh Vĩnh Long đồng thời thành lập thêm quận Cao Lãnh. Năm 1916, tỉnh Sa Đéc được chia