Page 5 - TVDT - THU MUC TRICH BAO DONG THAP - QUY 4 - 2020
P. 5
thành 3 quận: Châu Thành (tỉnh lị), Lai Vung và Cao Lãnh. Năm 1924, Toàn quyền Đông
Dương lại ban hành Nghị định tách tỉnh Sa Đéc ra khỏi tỉnh Vĩnh Long thành một tỉnh độc
lập. Đồng thời nâng đồn hành chính Cao Lãnh thành một Đại lý hành chính (Délégation
administrative) vào năm 1925. Cho đến tháng 8 năm 1945, địa giới hành chính tỉnh Đồng
Tháp chủ yếu nằm trong tỉnh Sa Đéc gồm ba quận Châu Thành, Lai Vung, Cao Lãnh (phía
Nam sông Tiền) và một phần các tỉnh Châu Đốc, Long Xuyên (phía Bắc sông Tiền).
Đồng Tháp thời kỳ 1945 – 1975: Sau Cách mạng Tháng 8-1945, tỉnh Sa Đéc thuộc Chiến
khu 8 miền Trung Nam Bộ. Ngày 12/9/1947, theo Chỉ thị của Ủy ban kháng chiến hành chính
Nam Bộ thành lập tỉnh Long Châu Tiền trên cơ sở một phần các tỉnh Châu Đốc và Long
Xuyên gồm 5 quận Tân Châu, Hồng Ngự, Chợ Mới, Châu Phú B, Lấp Vò. Năm 1950, tỉnh
Đồng Tháp Mười được thành lập từ 29 xã của các huyện Cai Lậy, Cái Bè tỉnh Mỹ Tho; Cao
Lãnh tỉnh Sa Đéc và Mộc Hóa tỉnh Tân An. Năm 1951, tỉnh Long Châu Tiền sáp nhập với
tỉnh Sa Đéc thành tỉnh Long Châu Sa. Tỉnh Long Châu Sa tồn tại cho đến năm 1954 bị xóa bỏ
để khôi phục lại các tỉnh Châu Đốc, Long Xuyên, Sa Đéc như cũ. Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ
1954, đất nước tạm thời bị chia cắt làm hai miền lấy Vĩ tuyến 17 tại Quảng Trị làm ranh giới.
Địa giới từ Vĩ tuyến 17 trở vào Nam thuộc quản lý của chính quyền Việt Nam Cộng hòa, tỉnh
Sa Đéc lúc này thuộc Tây Nam phần. Tháng 2 năm 1956, Chính quyền Việt Nam Cộng hòa
thành lập tỉnh Phong Thạnh từ một phần các tỉnh Châu Đốc (quận Hồng Ngự), Long Xuyên
(quận Phong Thạnh Thượng và tổng An Bình), Sa Đéc (quận Cao Lãnh). Tháng 10 năm
1956, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa lại ban hành Sắc lệnh về việc thay đổi địa giới và tên
một số tỉnh và tỉnh lị tại miền Nam Việt Nam, theo đó tỉnh Sa Đéc sáp nhập vào Vĩnh Long
thành tỉnh Vĩnh Long, tỉnh Phong Thạnh đổi tên thành tỉnh Kiến Phong. Năm 1966, tỉnh Sa
Đéc được tái lập trên cơ sở tách ra từ tỉnh Vĩnh Long.
Ngày 20/9/1975, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam ban
hành Nghị quyết số 245-NQ/TW về việc bỏ khu, hợp tỉnh trong toàn quốc. Theo Nghị quyết
này, dự kiến hợp nhất các tỉnh cũ thành 21 tỉnh mới trong toàn quốc, trong đó 3 tỉnh Long
Châu Tiền, Sa Đéc, Kiến Tường được dự kiến sáp nhập thành 1 tỉnh mới. Tuy nhiên, sau khi
cân nhắc tình hình thực tế ở miền Nam, Bộ Chính trị đã quyết định điều chỉnh lại việc hợp
nhất một số tỉnh từ Khu 6 trở vào, trong đó tỉnh Sa Đéc và Kiến Phong cũ được hợp nhất.
Trên cơ sở đó, tháng 2 năm 1976, bằng Nghị định của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng
hòa miền Nam Việt Nam, tỉnh Đồng Tháp chính thức được thành lập từ việc hợp nhất 2 tỉnh
Sa Đéc và Kiến Phong. Năm 1976, khi mới thành lập tỉnh Đồng Tháp gồm 1 thị xã Sa Đéc
(tỉnh lỵ) và 5 huyện Cao Lãnh, Tam Nông, Hồng Ngự, Lấp Vò, Châu Thành với tổng số 79
xã và 2 thị trấn. Đến năm 1994, nhằm mục tiêu đẩy mạnh phát triển vùng Đồng Tháp Mười
đầy tiềm năng, trung tâm tỉnh lỵ được dời về Cao Lãnh.
Trang || 5
