Page 281 - Khi To Quoc Goi nguyen long trao

280 Khi Tổ quốc gọi

NHÀ DÌ NĂM TRÊN KINH THẦY CỪ
(Trung tá Lê Hoàng Kế kể)

Một ngày giữa tháng 8 năm 1954 đơn vị chúng tôi hành quân
ra tiếp quản Cao Lãnh, tiểu đội tôi được bố trí đóng quân trong
nhà dì Năm trên bờ kênh Thầy Cừ. Gia đình dì có ba người là dì
và hai cô con gái. Người con gái lớn khoảng mười chín, hai mươi
tuổi, còn cô nhỏ khoảng mười sáu, mười bảy. Trong nhà có một
bộ bàn ghế ở giữa, hai bộ ván hai bên, hai phòng ngủ và một bộ

ván ở nhà dưới, chung quanh là nền đất nhưng được quét dọn
sạch sẽ. Chúng tôi xin phép được ở nhà dưới, tránh làm xáo trộn
sinh hoạt của gia đình. Vừa sắp xếp xong chỗ ở, đồng chí Sấm tiểu
đội trưởng đã mở cuộc họp dặn dò anh em, trong đó hết sức nhấn

mạnh công tác dân vận. Căn cứ vào nội dung phân công, anh em
bắt đầu người thì xách nước đổ vào lu, người thì quét sân làm cỏ,
người thì sửa sang cầu bến… nhưng làm gì cũng hỏi ý kiến dì Năm
trước. Ngày thứ hai tiếp tục làm cỏ, chặt củi, chẻ củi, những khúc
củi cứng bị chẻ nham nhở vì trong nhà toàn phụ nữ chân yếu tay
mềm. Khi chúng tôi mới tới ở, gia đình rất sợ: hai người con gái

lúc nào cũng im ỉm trong phòng, chỉ khi ăn cơm mới thấy mặt, còn
dì Năm thì đi tới đi lui quan sát theo dõi, hỏi gì trả lời nấy, thái
độ khá lạnh nhạt. Nhìn thấy các việc làm cụ thể và cách cư xử
của anh em chúng tôi, sáng ngày thứ tư, dì Năm nói với đồng chí
Sấm: “Mấy đêm rồi các cháu nghỉ ở nhà dưới chật chội quá, mà

còn trải nóp ngủ dưới đất nữa chớ, lạnh lắm. Các cháu cứ lên nhà
trên mà nghỉ, ở đó có hai bộ ván rộng rãi hơn”. Giờ thì dì Năm mới
gọi hai tiếng “các cháu”, chớ lúc mới đến thì toàn gọi bằng “ông”,
“anh” hoặc “chú”. Được dì cho phép, chúng tôi mới dám dọn lên
nhà trên, ngủ nghỉ trên hai bộ ván rộng, thật thoải mái. Cũng tối
hôm đó chúng tôi họp tiểu đội, có mời gia đình dì Năm cùng dự.

Trong cuộc họp, đồng chí Sấm tiểu đội trưởng đã đánh giá những