Page 318 - Khi To Quoc Goi nguyen long trao
P. 318
Ra đi để có ngày trở về 317
Chúng tôi ở lại trạm đón tiếp để được bồi dưỡng lấy lại sức
sau mấy ngày đêm đi tàu vất vả. Hằng ngày chúng tôi đều được ăn
uống đầy đủ và toàn là những món ăn ngon, trong lúc đó chúng
tôi biết rất rõ là đồng bào Thanh Hóa đang bị đói. Dĩ nhiên chuyện
bồi dưỡng chiêu đãi là của Chánh phủ, nhưng khi nhìn thấy cảnh
người ta mừng rỡ cắc ca cắc củm túm mang về nhà những chỗ ăn
dư thừa của các anh em chúng tôi, sao thấy thương quá chừng!
Sau vài ngày nghỉ dưỡng lại sức, chúng tôi rời trạm đón tiếp,
bắt đầu hành quân bộ ngang qua thị xã Thanh Hóa về đóng
trong các nhà dân ven bờ Bắc đê sông Mã, gần cầu Hàm Rồng.
Đến ở trong nhà dân, sống chung với dân, mới thấy hết
được mọi cơ cực đói rét của đồng bào. Khi còn ở miền Đông,
chúng tôi đã từng chịu đói, nhưng đói có nghĩa là ăn chưa đủ
no chớ lúc nào trong bụng cũng có thứ lương thực nào đó, nếu
không phải cơm thì là ngô, không phải ngô thì là khoai củ, còn
nói ăn cháo ăn rau khi đói cũng chỉ là theo cách nói theo thói
quen. Còn đồng bào ở đây thì sao, may lắm là có cháo loãng nấu
với rau má, hoặc củ chuối, và thậm chí có lúc chỉ toàn là rau má
hoặc củ chuối, thứ mà lần đầu tiên trong đời tôi mới thấy người
ta ăn thay cơm, mà có lúc ăn cũng không đủ no. Còn quần áo
thì một màu đen hoặc màu nâu, vá chằng vá đụp, và vì không
có xà bông để giặt nên đầy rận là rận, có lúc không thể bắt hết
bằng tay nên chỉ đem phơi nắng xong giũ ra rồi dùng ve chai cà
nghe rào rạo, nghe mà nổi gai ốc. Và cũng chính mắt tôi nhìn
thấy vào một sáng sớm có người nằm chết ở bãi cát ngoài đê
vì quá đói nên không chịu nổi cái rét cắt xương của mùa đông.
Nguyên nhân vì sao ư? Quả thật có nguyên nhân đất hẹp,
cằn cỗi mà dân số lại đông, năng suất tính trên đầu người chẳng
được là bao, năm đó còn bị mất mùa, nhưng theo tôi nghĩ còn
có nguyên nhân quan trọng hơn là trên cái nền thiếu thốn đó
