Page 107 - ke chuyen cu pho bang nguyen sinh sac

Cuộc đời và hoạt đọng...

bệnh sốt rét, thuốc men thiếu thốn. Cảnh sông cơ
khổ đầy uất hận của người phu đồn điền, làm cho
ông Sắc vô cùng đau lòng. Mỗi ngày cụ sắc nhận
lệnh chủ đến từng lô, từng làng cắt đặt công việc
cho phu làm, rồi đôn đốc kiểm tra. Phải chứng kiến
cảnh tượng hàng ngày, cụ không thể không tức giận
việc người phu đồn điền bị cướp sức lao động, bị bóc
lột và cảnh bọn cai phu hoạnh hoẹ, đánh đập phu
để ăn tiền đút lót, bọn chủ đồn điền thu những món
lợi nhuận lớn, sống giàu sang trên mồ hôi, nước
mắt và cả xương máu của người phu.
Vì vậy, sống ở đồn điền cao su Lộc Ninh chưa
đầy sáu tháng, không thể tiếp tục công việc này
được nữa, cụ về Sài Gòn để chờ tin tức Nguyễn Tất
Thành. Có khi cụ nhận được tin không tốt lành về
Thành, song vẫn tin tưởng chờ đợi. Hàng ngày, cụ
lại đi xem mạch, kê đơn chữa bệnh cho dân, đến
bữa thì ăn cơm vỉa hè quanh chợ Bến Thành với bà
con lao động, tối đến về ngủ ở chùa sắc Tứ Từ Ân
hoặc chùa Linh Sơn và đọc sách nghiên cứu thêm về
đạo Phật.
Lúc bấy giờ (1914) có nhiều nhà yêu nước bị
Pháp bỏ tù, đi đày, khi được thả cũng đưa về an trí
ở Nam Kỳ, như Dương Bá Trạc ở Long Xuyên... Thực
dân Pháp phân tán những nhà yêu nước này ở
nhiều nơi và không cho liên hệ, tách biệt họ khỏi
nhân dân. Song đồng bào Nam Kỳ vẫn tìm cách

107