Page 47 - Khi To Quoc Goi nguyen long trao

46 Khi Tổ quốc gọi

Vì có hai người con cùng ở chung một nhà nên Bà nội
thường đem Ba tôi và bác Ba ra so sánh trước mặt chúng tôi,
cho rằng cùng là con nhưng đứa giàu thì ngày càng giàu thêm,
đứa nghèo thì nghèo hoài, cất đầu không lên. Bà cho rằng vì

bác Ba tuổi dậu, là tuổi con gà, mà con gà thì siêng năng, chịu
khó bươi bới tìm thức ăn; còn Ba tôi tuổi tuất, là tuổi con chó,
mà con chó thì chỉ biết nằm đó mà chờ ăn, không biết lo nghĩ
gì cả. Rồi bà cũng lấy thực tế của hai người con mà so sánh,
cho rằng bác Ba rất chí thú làm ăn, chỉ siêng đọc chữ Nho,

không có thú chơi bời, và rất tiết kiệm, chỉ biết làm ra tiền mà
ít khi nghĩ đến việc xài tiền, và cũng rất ít khi giao du với bạn
bè, nên càng ngày càng giàu thêm là phải; ngược lại gia đình
chúng tôi thì nghèo, vốn liếng làm ăn toàn vay mượn, nhà lại
đông con, nhưng Ba tôi lại có lối sống phong lưu, tiêu xài như
kiểu người khá giả, nên mãi cất đầu không lên cũng là phải.
Thuở đó mọi người đều cho rằng cách lý giải của Bà là đúng,

vì đâu ai có khái niệm gì về bóc lột và bị bóc lột để có thể nói
rõ ngọn nguồn. Ngay như hai người con của Bà nội thì bác Ba
ngày càng giàu lý do không phải đơn thuần như Bà nói, mà
tiền của có được chủ yếu là do bóc lột sức lao động của những
người tá điền dưới hình thức thu lúa ruộng, điều khiến cho họ
là những nông dân làm ra hột lúa hột gạo mà cơm không đủ

ăn, mặc thì quần áo bằng bao bố tời, con cái lớn xộn vẫn còn
ở truồng nói chi đến việc đến trường lớp học hành, đành chịu
cảnh mù chữ, dốt nát; còn gia đình chúng tôi ngày càng nghèo
đâu phải chỉ do gia đình đông con, do lười biếng hoặc do một
mình Ba tôi tiêu xài hoang phí, mà chủ yếu là bị những nhà
giàu bóc lột bằng hình thức cho vay nặng lãi, lãi mẹ đẻ lãi con,
trả hoài không hết; vả lại thuở đó Nhà nước cũng đâu có biện

pháp hỗ trợ giúp những gia đình nghèo khó có điều kiện vươn
lên thoát nghèo!