Page 199 - nam bo xua va nay

lén đi đường bộ vào Huế thăm cụ Phan, cụ rất vui cùng bàn luận
chương trình kiến quốc. Ông gặp cụ Huỳnh Thúc Kháng ở tòa soạn
báo Tiếng Dân. Cùng dịp này Pháp ra lệnh tịch thu và cấm lưu hành
tập thơ Bút quan hoài, cuốn Hồn tự lập /, lại cấm mọi người hát bài
Tiễn chân anh khóa.

Đường vô Nam thật gian nan vì lúc ấy chưa có đường xe lửa
chạy suốt, phải đi làm nhiều chặng. Khi vô Nam ông gặp người
quen hứa sẽ tìm cách để ông xuống một tàu thủy của Pháp, song
thực dân biết nên ông không đi được, phải tạm lưu lại Sài Gòn. Lúc
ấy Diệp Văn Kỳ mới ra tờ Thần Chung mời ông vô ban biên tập,
song ông mắc lo chuyện đi. Dịp này Á Nam được tiếp xúc mấy nhà
hoạt động lưu vong Lê Đức, Đồ Nhi, Trần Duy Bình, Bùi Thế Mỹ
và lóp trẻ Đào Trinh Nhất, Hoàng Tích Chu, Trần Huy Liệu, Nguyễn
Tường Tam, Cả Vấn mới ở Pháp về.
Việc xuất dương không thành, Á Nam quay về Hà Nội viết bài
cho báo của ông nghè Ngô Đức Kế. Thấy giũa thành thị ồn ào, Á
Nam mua một căn nhà nát ở Thái Hà ấp rồi họp tác với Hà Thành
Ngọ báo, Thực nghiệp dân báo, Đông Pháp thời báo và cùng nhà in
Nam Ký san định in bộ Văn đàn bảo giám. Hoàng Tích Chu ở Sài
Gòn ra cũng ở đó khiến Pháp càng để ý quanh vùng. Họ Chu được
phép xuất bản tờ Đông Tây tuần báo, Á Nam viết giúp một thời gian.

Cùng trong năm này Á Nam lại tính chuyện đi một lần nữa.
Lúc ra Huế ông ghé thăm cụ Phan rồi vào thẳng Đà Nẵng định kiếm
thêm người cùng đi. Pháp dò biết định lùng bắt, có người hay tin vội
đưa ông vào ẩn trốn trong hang động Huyền Không trong dãy núi
Ngũ Hành, Á Nam lại phải quay về.
Năm 1931, sau vụ Việt Nam Quốc dân đảng đánh phá Yên
Bái thất bại, cuối tháng giêng Pháp hạ lệnh tịch thu số Sách chơi

218