Page 200 - nam bo xua va nay
P. 200
xuân năm Nhâm Thân, khám nhà rồi bắt giam Á Nam và chủ nhà
sách Nam Ký, ông bị kêu án 2 tháng tù treo (nhưng cũng bị giam
hơn 2 tháng) về tội viết sách phá rối trị an xúi dân nổi loạn. Trong
nhà pha Hỏa Lò, Á Nam gặp cả Nghiêm Toản và nhiều nhà tri thức
tâm huyết. Ở tù ra, vợ chết, con nhỏ chết, chôn cất vợ xong ông trở
về Thái Hà ấp, bắt đầu viết bài cho tạp chí Văn học của Dưcmg
Quảng Hàm và một số báo khác... Ông có soạn bộ truyện Tàu Thiên
thai lão hiệp dài tới hom 40 hồi.
ít lâu sau Á Nam lên ngụ tại khu Quần Ngựa ở vùng Thụy
Khuê và hợp tác với tờ nhật báo Việt Cường của Phạm Lê Bổng
cùng làm đủ mọi nghề, và nhờ có tiền nhuận bút ông dựng được 3
gian từ đường bằng ngói ở quê. Năm Mậu Dần (1938), nghe lời
nguời bạn Bố chánh, Á Nam tục huyền lấy thêm bà vợ thứ họ Nguyễn.
Tháng chạp năm 1946, khởi đầu chiến tranh Việt Pháp, dân
Hà Nội phải tản cư, gia đình Á Nam tản cư về mạn Sài Som quê của
mẹ vợ, ít lâu Pháp càn quét khắp nơi, gia đình dời sang Hữu Bằng
rồi Sơn Lộ (làng So), Quốc Oai, Sơn Tây. Ở được vài tháng giặc
càn về So, mấy cái rương đựng quần áo, giấy tờ quan trọng, bản
thảo với tập gia phả bị lửa thiêu sạch, vì lúc đó cả nhà đi vắng, chỉ
có mỗi đứa con gái (Trần Thị Gia Minh) ở nhà cũng bị thất lạc/(sau
lúc về thành mới gặp lại) rồi ít lâu sau gia đình lại tản cư qua Sơn
Lãng thuộc phủ ứng Hòa, Hà Đông. Năm 1947 hồi cư về Hà Nội,
ông chỉ dạy học ở một số trường như trung học Chu Văn An, Trưng
Vương, Nguyễn Trãi và các trường tư thục.
Cuối năm 1954, Á Nam đưa vợ con vô Nam. Năm 1957 ông
ra tờ Văn học tạp chí (được 2 số). Tham gia soạn bộ Bách khoa tự
điển, sau việc bỏ dở vì Đào Văn Tập chết.
Năm 1958, Á Nam làm chủ khảo cuộc thi thơ văn toàn quốc,
219
