Page 24 - nguyen sinh huy chan dung mot nha nho
P. 24
r*Guvgrsrrl, Ht y,c$&il DUI{G H0" r,rHi nHo
nghi cho chfn, nhrmg cflng n0n lhm thdnho cho tidn b6, chri kh6ng
tidn ttic lh thorii vAy".
Lhm vua thuimg ldy quan lbm tai m6t, mh cdc quan bdy Sib ddu
thdm nhudn quan didm Tdng nho vit chi bidt c6 Trung Qudc nhu
lb nu:6c gihu manh nhdt tr6n hohn cdu. Neuivi hidu bidt thi ft,
nguiri kh6ng hidu bidt lai nhidu. Nhidu quan to l6m quydn hdnh
lai khdng hidu bidt, crl giir theo t6'i cfl, cho ti6n vi6c cria minh. Ndu
canh t6n, theo c6i m6i thi dia vf cira minh c6 virng kJrdng?
Cdc vdn bin didu trdn tt Tq Dric trao cho cdc quan, bf xdp l4i,
moi vi6c cti theo ndp ctr. Vua c6 trdch nhi6m c{ra vua, quan c6
trdch nhi6m cira quan. Mai ddn nim 188L, khi dd qudc Phdp gdn
hobn tdt cOng cudc xAm ]r:oc, tridu dinh Hud mrji "thdy" cdn phAi
canh tdn, cir quan LC bO thi lang Pham Binh sang Huong C&ng,
mang 12 hoc sinh theo dd cho hoc truimg cira Anh. Nhrmg Phrip
bidt duoc, chdn lai.
Ttong khi d6, nhdn d6n cl nrxic li6n tidp dting l6n cdm vtr khf
chdng gi5c, chring chidm tdi dAu, dAn ndi l6n tfi d5, du6d su lenh
dao cria cdc lanh tg nghia qu6n Tnrong Dinh, Thri khoa HuAn,
Thi6n Hd Duong, Nguy6n Trung Tf* & trong Nam; Trdn Tdn, Mai
Xudn Thuimg, Phan Dinh Phirng... & Trung vb B6c.
Tt phong trho Cdn Vuung ddn phong trbo Vin ThAn, su giao
dOng vd y thrlc h0 bOc phr{t vh di ddn ch5 sup dd nghy m6t 16 n6t.
Lric ddu vua quan cbn chi vi6n thi tro cho nghia qudn hodc c6ng
khai hodc bf mAt, rO'i ddn ddn tri6u dinh kf hba u6c v6ri gidc vb
cirng vr5i gi6c dhn 6p nghia qu6n. {'ttrric hQ phong kiSn sqp ad. Si
phu y6u nudc roi vho tinh trang hoang mang. Trung qu6n vii di
qu6'c d6 trb thhnh hai pham trt ri6ng biQt.
M6t vdn dd l6n ddt ra cho cdc sI phu y6u nrxic Vi6t Nam vbo
!
ddu thd kj,: y thric hO nbo sE thay thd thfc h0 phong ki6n. Ltic
dy, cl,c cu kh6ng nghi nhu chring ta nghy nay. Vdn d6 l6'n ddi vdi
c6c cu lb lhm sao dd cdu nudc, criu nuric bing con duimg nho? Cdc
cu tufrmg ring minh v6n lh ch6 dua, ch6 ngrr0ng vong cria qudc ddn
28