Page 68 - ke chuyen cu pho bang nguyen sinh sac

K ể chuyện cụ Phó bàng NGUYỄN SINH SẮC

khu Thành Nội - Huế, Nguyễn Sinh Cung phải bồng
bê nuôi nấng em Nguyễn Sinh Xin và đón xuân Tân
Sửu trong nỗi đau buồn vô hạn và cô quạnh.
Ở Hoàng Trù nhận được tin vợ mất, ông Sắc vội
vàng trở vào Huế. Không thể sông trong cảnh gà
trống nuôi con ở đất đế đô, ông Sắc cùng cậu Cung
thay nhau bồng bế cậu Xin trở về Hoàng Trù, nhờ
bà ngoại trông nom các cháu, rồi trở lại Kinh thành,
chuẩn bị cho kỳ thi Hội mở vào năm ấy1.

1. Về sự việc này, trong lần hỏi cung bà Nguyễn Thị Thanh,
tháng 5.1920, của Sở mật thám Trung Kỳ, Thông tri mật số
711 của cơ quan này cũng ghi: "Năm 1894, cô ta lên 7 tuổi,
khi cha đỗ Cử nhân rồi vào Huế với mẹ và hai em trai, cô ờ
lại với bà ngoại tại làng Hoàng Trù. Ở Huế, ông Sắc làm
việc ở Sở Canh Nông và hai lần được cử làm giám khảo các
kỳ thi Hương ở trường thi Bình Định và Thanh Hoá vào
các năm 1897 và 1900. Sau kỳ thi thứ hai ở Thanh Hoá, đi
qua Vinh ông Nguyễn Sinh Sắc về quê Kim Liên để xây
mộ cho ông bà. Ông ở lại đây 3 tháng thì được tin vợ mất
ở Huế ngày 19 tháng chạp năm Thành Thái thứ 12, tháng
1.1901. Ông trở về Huế ngay, gặp 2 con ở đây.
(Theo Daniel Héméry: "Jeunesse d'un colonisé..., Document
N°-18-Interrogatoire de Nguyen Thi Thanh, sœur de Nguyen
Tat Thanh, mai, 1920, tr. 149).
ơ đây cần lưu ý về ngày mất của bà Hoàng Thị Loan có
nhiều tài liệu khác nhau: trong "Hồ Chí Minh - Biên niên
tiểu sử", tập 1 (1890 - 1929), Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2006, tr. 11 ghi ngày 10.2.1901 (theo âm lịch là ngày
22 tháng 12 năm Canh Tý). Theo lời khai của bà Thanh
nêu trên là ngày 19 tháng Chạp năm Thành Thái thứ 12
(tháng 1.1901).

,68

M