Page 91 - ke chuyen cu pho bang nguyen sinh sac
P. 91
Cuộc đời và hoạt động...
là đôi với người nghèo khổ, Tri huyện Bình Khê
Nguyễn Sinh Sắc có những việc làm "khác thường".
Các tù chính trị, nhất là những người bị bắt trong
phong trào chông thuế năm 1908 được ông tìm cách
thả ra. Phu phen tạp dịch ông để trễ nải. Những vụ
tranh chấp đất đai, ruộng nương ít khi được ông xét
xử mà khuyên họ tìm cách giải quyết với nhau, hoà
thuận làm ăn mà sinh sống. Ống thường nói: "Nước
mất không lo, chỉ tranh nhau cái bờ ruộng".
Nguyễn Sinh sắc vốn có nhiều người quen thân,
những bạn bè người Bình Định nên khi đến tỉnh
này (chấm thi Hương), nhất là làm Tri huyện Bình
Khê, ông thường lui tới, thăm viếng gia đình họ1. Ông
sắc cũng thường đi thăm quan các danh lam thắng
cảnh, những di tích lịch sử. Huyện đường Bình Khê,
cách ấp Tây Sơn không xa, nơi ba anh em Nguyễn
1. Cụ Đào Tấn quê thôn Vĩnh Thạnh, Phước Lộc, Tuy Phước,
Bình Định, vốn có quan hệ thân tình với cụ Nguyễn Sinh
Sắc. Trong thời gian cụ sắc cùng gia đình ở Huế lần thứ
nhất (1895 - 1901) gặp cảnh túng thiếu, quan Thượng thư
Bộ Hình Đào Tấn nguyên là Tổng đốc An - Tĩnh ghé thăm
và giới thiệu người mời ông sắc về dạy ở Dương Nỗ. Các
con cụ Đào Tân là Đào Thuỵ Thạch và Đào Nhữ Tuyên là
học trò của ông sắc. Hai ông Thạch và Tuyên đã tham gia
lo mai táng bà Hoàng Thị Loan qua đời.
Ngoài ra, cụ sắc còn quen thán với ông Đào Phan Duân, tự
Biểu Xuyên (què Biểu Chánh, Phước Hưng, Tuy Phước) đậu
Cử nhân khoa Giáp Ngọ (1894) trường Bình Định...
(x. Đổ Quyên: Nguyền Tất Thành ở Bình Định, sđd. tr. 55 - 62).