Page 207 - nam bo xua va nay

“Tứ kiệt” hay “bốn ông” là cách gọi tôn kính của nhân dân
theo cách sắp xếp thứ tự trong quân thứ đối với 4 vị anh hùng lãnh
đạo nghĩa quân chống pháp ở vùng Cái Bè , Cai Lậy. Đó là các ông
Long, ông Thận, ông Rộng, và ông Đước.

Ông Long tên họ là Nguyễn Thanh Long. Sinh năm Canh
Thìn (1820), tại nơi mà ngày nay gọi là xóm Cầu Ván, ấp cẩm Hòa,
xã Cẩm Sơn, huyện Cai Lậy. Do thứ năm nên cũng gọi ông là Năm
Long. Khi Nguyễn Thanh Long ly khai gia đình đi kháng chiến,
người chị cả của ông là bà Hai An bị tên Việt gian Trần Bá Lộc bắt
giam nhục hình, đòn roi đến thúi cả đít. Em kế là ông Sáu Quang
cũng bị chúng bắt tra khảo rất dã man, lại đày đi Côn Đảo !

Ông Năm Long kết hôn với bà Phạm Thị Lài, sinh được hai
gái là Nguyễn Thị Ngọc và Nguyễn Thị Sửu. Trong thời gian bôn
ba chiến trận, ông có thêm một bà vợ thứ ở Vĩnh Long, sinh được
một trai. Ông thọ 52 tuổi.

Nhân vật số 2 là ông Trân Quang Thận, tự Phượng. Nguyên
quán tại Xóm Đập, ấp Mỹ Phú, xã Mỹ Trang (nay là Nhị Mỹ, Cai
Lậy). Ông có 9 người con là Trần Thị Nhặt, Trần Công Tú, Trần
Quang Thanh, Trần Văn Sanh, Trần Quang Nhi, Trần Thị Lang và
2 người nữa không rõ tên. Hậu duệ ông hiện nay đã đến đời thứ 7,
nhưng đều đi tứ tán nên không tìm biết được năm sinh của ông. Tuy
nhiên người ta ước đoán rằng, tuổi ông và ông Long tương đương
nhau, vì lúc hi sinh thì người con thứ tư là Trần Quang Thanh đã
làm đến chúc Quản đạo.
Có thể khi bị bắt, ông dũng cảm khai nhận hết trách nhiệm về
phần mình, nên người Pháp đã nhầm lẫn ông là người cầm đầu, gọi
là Ngưon soái. Tài liệu của các tác giả Schreiner và p. Vial viết về
4 ông cũng ghi như vậy - Nguon soai Than.

226