Page 50 - nam bo xua va nay
P. 50
Huyện Vĩnh An có 7 tổng: An Hội, An Mỹ, An Thạnh, An
Thới, An Tịnh, An Trung, An Trường.
>
Huyện Vĩnh Định có 4 tổng (nay là Cần Thơ).
2- Phủ Tuy Biên
Huyện Đôììq Xuyên có 4 tổng (nay là An Giang).
Huyện Tây Xuyên có 3 tổng (nay là An Giang).
Chợ Sa Đéc là tên nôm chợ Vĩnh Phước thuộc phủ Tân Thành
và huyện Vĩnh An. Phủ ly và huyện ly cùng đặt ở thôn Vĩnh Phước
tức gần chợ Sa Đéc vậy. Trịnh Hoài Đức đã mô tả chợ Sa Đéc hồi
đó như sau: “chợ phố liên lạc, ghe thuyền nhóm đông, làm chỗ đô
hội cho trấn (Vĩnh Thanh) này. Phía tả có Tiên phố mỏm cát trắng
lè ra như cái lưỡi, nước trong gió mát, sông êm, người ta thường đậu
thuyền noi ấy, không có ruồi muỗi quấy nhiễu nên gọi là Tiên (cảnh)”.
Năm 1867, Pháp đem quân cưỡng chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây
(Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên) sau khi lấy 3 tỉnh miền Đông
(Biên Hòa, Gia Định, Định Tường) từ những năm 1859-1861. Pháp
liền hủy bỏ hệ thống hành chính Nam kỳ lục tỉnh, và chia ra nhiều
địa hạt (arron dissement) hay khu vực tham biện (inspection). Tỉnh
An Giang chia ra 3 địa hạt: Châu Đốc, Sa Đéc, Ba Xuyên.
Người Pháp mới đến chiếm nước ta, ngôn ngữ bất đồng, không
phân biệt được tên chữ với tên nôm. Họ tiện đâu gọi đây, lấy tên
nôm dặt cho tên hành chính.
Cho nên hàng loạt tên nôm được sử dụng xen lẫn với tên chữ,
dù có những tên nôm vừa vô nghĩa vừa thô kệch đối với lỗ tai thấm
âm của người Việt. Nào là Bà Rịa với Biên Hòa, Sóc Trăng với Ba
Xuyên, Sa Đéc với An Xuyên...
55