Page 79 - ke chuyen cu pho bang nguyen sinh sac

Cuộc đời và hoạt động...

Sắc thường phê phán lối học từ chương, chỉ tìm hiểu
"chữ nghĩa" mà không hiểu cuộc sống đang diễn ra.

Phương pháp và nội dung giáo dục học trò của cụ
Sắc - liên hệ việc học với cuộc sống, việc luận về lòng
yêu nước, tổ chức các cuộc viếng thăm di tích lịch sử... -
có ảnh hưỏtag sâu sắc đến cậu con mà ông rất yêu thương,
kỳ vọng - Nguyễn Tất Thành. Tuy nhiên, qua suy nghĩ,
hành đông của cụ sắc cũng thể hiện một điều chung
của các sĩ phu yêu nước lúc bấy giờ: lúng túng trong
v ệc tìm con đường và phương thức cứu nước đúng.

Tâm trạng lúc này của cụ sắc cũng như nhiều
nhà yêu nước Việt Nam lúc bấy giờ - yêu nước, muốn
hành động cứu nước, song chẳng biết đi con đường
nào - được thể hiện trong câu đối mừng Nguyễn Tài
Tốn - em trai Tiến sĩ Nguyễn Tài Tuyến, quê ở xã Đại
Định, nay là xã Thanh Vân, huyện Thanh Chương,
Nghệ An, đậu Cử nhân khoa Bính Ngọ (1906):
Ngô bối do hoe vi cứu viện tiến thân, hiện tại
chỉ khán đàm giáp ất.

Tiên công dĩ đại bút hùng văn minh thế tái sinh
tăng phủ chí Canh Tân.
(Tạm dịch nghĩa: Bọn ta từ chốn trường thi mà
làm nên danh vọng, thế nhưng bây giờ đây chỉ ngồi
bàn thứ tự cao thấp mà thôi).

Các bậc đời trước lấy bút mạnh văn hùng thức tỉnh
đời, ví bằng có sống lại thì cũng khó làm nổi việc
canh tân.