Page 81 - ke chuyen cu pho bang nguyen sinh sac
P. 81

K ể chuyện cụ Phó bảng NGUYỄN SINH SẮC
                                                                                                                                Cuộc đời và hoại động...

                                       Vì  thế,  ông  không  hành  động  theo  một  tổ  chức
                                                                                                    Điểm  nổi  bật  trong  cuộc  đời  của  Nguyễn  Sinh
                                   nào,  kể  cả  phong trào  Đông du  của Phan  Bội  Châu
                                                                                                 Sắc  thời  kỳ  này  là  giữ  được  phẩm  chất  tốt  dẹp  -
                                   bạn  của mình1.  Có  thể  nói  Nguyễn  Sinh  Sắc  là người
                                                                                                 hiếu thảo với gia đình, chăm sóc vợ con, sống thanh
                                   có  lòng  yêu  nước,  thương  dân,  đã  giáo  dục  và  ảnh
                                                                                              ỉ   bach  gần  gũi với  nhân  dân,  yêu nước, thương đồng
                                   hưởng đến  suy nghĩ và  hành động cứu nước của các
                                                                                                  bao...  Tuy  nhiên,  Nguyễn  Sinh  sắc  chưa  tìm  được
                                   con  và  nhiều  học  trò  khác;  nhưng  lúc  bấy  giờ  ông
                                                                                                  con đường cứu nước đúng để hành động - tình trạng
                                   chưa xác  định  được  cách  cứu  nước và  con  đường cứu       chung  của  các  sĩ  phu  yêu  nước  lúc bấy  giờ  -  và  tạm
                                   nước của mình.
                                                                                                  thời phải ra làm quan, trải qua những ngày tủi  nhục
                                                                *
                                                                                                  của "một người nô lệ, lại còn nô  lệ hơn  .
                                                            *      *

                                      Từ lúc  ra  đời  1863  đến  lúc  buộc  phải  ra  làm quan      //. TRONG CHÔN QUAN TRƯỜNG
                                  (1906),  Nguyễn  Sinh  Sắc  đã  trải  qua  một  thời  niên
                                                                                                     Ngày  28  tháng  2  năm  Giáp  Thìn  (13.4.1904)  bà
                                  thiếu gian nan, vất vả.  Song được sự nuôi dưỡng của
                                                                                                  Nguyên Thị Kép qua đời. Ông sắc tổ chức tang lễ và
                                  bô  mẹ  vợ  và  có  được  người  vợ  vô  cùng chung thuy
                                                                                                  chỊu tang mẹ vợ theo nghi li như cha, mẹ đẻ của mình.
                                  đảm đang, trung hậu nên có điều kiện để học tập và
                                                                                                      Tháng  5.1906,  không  thể  từ  chối  mãi,  ông
                                  thành  đạt.  Công lao của gia đình,  làng xóm, bạn bè
                                                                                                  Nguyễn Sinh sắc phải theo lệnh triều đinh, về kinh
                                  khong  nho,  nhưng  nhờ  tinh  thần  hiếu  học,  quyết
                                                                                                   đô  Huế,  nhận chân Thừa biện bộ  Lễ,  được  giao  phụ
                                  tam  vượt  mọi  khó  khăn  để  đạt  được  nguyện  vong
                                                                                                   trách việc theo  dõi các cuộc bình văn, bình thơ, môi
                                  cua ban thân, mong ước của mọi người.
                                                                                                   tháng  hai  kỳ,  tổ  chức  ở  giảng  dường  Di  Luân,
                                                                                                   trường  Quốc  Tử  Giám1.  Thừa  biện  bộ  Lễ  là  một
                                  1.  Phan  Bội  Châu  với  Nguyễn  Sinh  Sắc  là  người  đồng hương
                                     (cùng  một  huyện  ở  2  xã  gần  nhau),  và  cùng  nổi  tiếng  học
                                     giỏi  rất  thân  thiết.  Tháng  10.1929,  nghe  tin  cụ  Phó  bảng   1.  Trong  Tờ  trình  của  Bộ  Lại  đề  ngày  15.4  (nhuận)  năm
                                     Nguyên  Sinh  Huy từ trần  ở  Sa  Đéc,  cụ  Phan  Bội  Châu  đã  có   Thành  Thái  thứ  18  (tức  ngày  6.6.1906)  ghi  rõ:  Mới  đây
                                     câu  đối  Viếng,  với  vế  đầu:  "Trùng  tuyền  hạ,  đối  án  hàn   theo  lời  bẩm  của  Phó  bảng Nguyễn  Sinh  Huy (bốn  mươi  lăm
                                     huyên  cầm  sắc  hữu  thanh  giao  quoc  tháo"  (Dưới  suô'i  vang   tuổi  người  tỉnh  Nghệ  An),  viên  này  dự  trúng  Phó  bảng  kỳ
                             V      cùng  nhau  trò  chuyện,  tình  bạn  sắt  son  đều  vì  việc  nước),  x!   thi  Hội  khoa  Tân  Sửu  năm  Thành  Thái  thứ  13.  Lần  đó  về
                             A           Tuyê"  giáo  Tỉnh  uỷ  Nghệ  An:  Bác  Hồ  thời  n iZ  th iêu,  thăm quê  nhà,  xong việc bị  bệnh  ở  lại  quê  quán  uống thuôc,
                             ớ-%    Nxb  Chính  tr-  quôc ểia>Bà  Nội,  2000  tr.  42                 nay  bệnh  đã  khỏi  đến bộ  tôi  đợi lẹnh  .

                            | | > 80                                                                                                                       81
                                                                                                   kCC!>B\SS
   76   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86