Page 113 - nam bo xua va nay

hai con rạch dưới làn đạn và, ta đã đấu pháo dữ dội với các pháo
thuyền của địch. Đến đêm hôm sau, một trận đánh kéo dài bảy tiếng
đồng hồ, tất cả dàn pháo của ta bị địch chiếm. Ngày 23, quân Pháp
vào thành. Đây là sự thất thủ lần thứ nhất của tỉnh Vĩnh Long.

Tuy Biên Hòa, Bà Rịa và Vĩnh Long rơi vào tay quân Pháp
trong ba tháng đầu năm 1862 nhưng tình trạng của quân đội viễn
chinh Pháp cũng không khá hơn. Lối đánh du kích của quân kháng
chiến Việt Nam làm cho lính Pháp khốn đốn, thêm vào đó là quân
sĩ chết nhiều vì đau ốm khi phải đuổi theo quân du kích trong những
vùng đầm lầy đầy dịch khí, dưới bầu trời nóng như thiêu(5). Và vào
cuối năm 1861, Nguyễn Trung Trục đã đốt cháy pháo hạm Espérance
cũng như các đồn Pháp ở Mỹ Tho, Biên Hòa, và Chợ Lớn luôn
luôn bị quan du kích tấn công.
Trong khi quân Pháp xem ra yếu thế thì triều đình lại hết sức
bối rối vì kinh thành Huế lâm vào tình trạng thiếu lương thực và
tình hình rối loạn ở Bắc kỳ. Tự Đức buộc phải hòa hoãn, dùng kế
hoãn binh, sai Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp vào Gia Định
nghị hòa vói Thiếu tướng Bonard ký kết hòa ước năm Nhâm Tuất
1862.
THÀNH VĨNH LONG THẤT THỦ LẦN THỨ II

Ngày 19-1-1867, một sự kiện thúc đẩy thêm việc quyết định
đánh lấy ba tỉnh miền Tây khi đề đốc Rigault de Genouilly lên làm
tổng trưởng hải quân và thuộc địa, thay thế Chasseloup Laubat.
Langrandière phát họa một kế hoạch tỉ mỉ và xác định ranh
giới hành chánh của các tỉnh này ngay cả trước khi chúng bị chiếm,
vào khoảng cuối tháng 2-1867. Chiều ngày 17-6-1867, Langrandière
ra lệnh kéo binh đến Mỹ Tho. Ngày 18-6,1.200 người được tụ họp

124