Page 130 - nam bo xua va nay

1808), thuộc tỉnh Biên Hòa trong thời Nam kỳ lục tỉnh. Vùng đất dó I
cũng gần đúng địa phận của tinh Thử Dầu Một ( 1889-1956) trong
thời bị xâm chiếm và cuộc kháng chiến chống Pháp, vốn nằm trên
tả ngạn sông Sài Gòn, còn huyện Bình Dưcmg nằm trên hữu ngạn
sông Sài Gòn và ly sở cách nhau khoảng 30km.
Nhung tại sao sau hiệp định Genève, vào năm 1956-1957HI,
chính quyền Ngô Đình Diệm đã lấy tên Bình Dưcmg cũ của tỉnh Gia
Định thay cho tên Thủ Dầu Một mà trước 1867(5) chính là đất Bình
An của Biên Hòa. Trước đây một số bài viết về vùng đất Thủ Dầu
Một - Bình Dưcmg, chúng tôi cho rằng đã có một sự mơ hồ nào đó
trong việc đặt tên cho tỉnh Bình Dương vào nãm 1956 về vị trí địa
giới, vốn gần gũi nhưng khác nhau của hai vùng đất Bình An - Thủ
Dầu Một của Biên Hòa và Bình Dương của Gia Định. Chẳng hạn
như nhà tự điển Đào Đăng Vỹ trong Việt Nam bách khoa tự điển
(Quyển 2 vần A-C)<6) của ông, ở phần nói về tỉnh Bình Dương, ông
đã dẫn đúng sử liệu của sách ĐNNTC: “...Năm 1790 lập thành Bát
Quái ở tổng Bình Dưcmg gọi là Gia Định kinh ”. Nhưng ngay sau đó
ông đã nhầm khi viết: “Dưới thời Pháp thuộc vùng Bình Dương
được thành lập tình Thủ Dầu Một. Chính phú Việt Nam Cộng Hòa
(1956-1957) cải thành tinh Bình Dưcmg”. Lẽ ra phải nói từ tỉnh
Thủ Dầu Một đổi tên thành tỉnh Bình Dương. Và Bình Dương chỉ là
cái tên mới đặt ra, về mặt địa phận không phải là huyện Bình Dương
của Gia Định như ông đã dẫn ở trên.

Thật ra nếu có một sự nhầm lần nào đó như đã nói ở trên cũng
là điều có thể hiểu được vì dịa giới hành chính của những vùng đất
mới kế cận nhau ở đây lại luôn thay dổi biến động, chuyển dịch tên
gọi, mở rộng hoặc thu hẹp địa giới, địa phận, tách nhập qua lại lẫn
nhau. Như trong Địa chí Sông Bé xuất bản nãm 1991, nhà khảo cứu

142

»