Page 131 - nam bo xua va nay

Nguyễn Đình Đầu khi tìm hiểu địa bạ 1836 đã nói: “Trên địa bàn
Sông Bé (...) chỉ có 11 xã thuộc tỉnh Bình Dương-Gia Định xưa,
còn lại đều thuộc Biên Hòa...” (tr.204, sđd). Và qua các tư liệu đã
dẫn, hai vùng đất khác nhau chuyển dịch tên “Bình Dương” cho
nhau đã nhiều lần thay đổi qua lại ranh giới địa phận, thí dụ như
vùng đất Thủ Đức, Củ Chi-Phú Hòa v.v... Dâu Tiếng v.v... (huyện
Thủ Đức trước 1873 thuộc huyện Bình An, hơn một nừa huyện Củ
Chi của Sài Gòn đã có một thời là huyện Phú Hòa của tỉnh Bình
Dương (1956-1975), và đất Dầu Tiếng thuộc huyện Bến Cát, tỉnh
Bình Dương hiện nay, xưa lại là đất của huyện Bình Dương, tỉnh
Gia Định...)
Thế là sau 40 năm (1957-1997) vùng đất có tên là Bình An
trong thời mở nước dưới triều Nguyễn; Thủ Dầu Một trong thời đầy
biến động của lịch sử (1869-1956)(7) lại một lần nữa nhận cái tên
Bình Dương làm tên tỉnh của mình. Bình Dương của Gia Định xưa
gắn liền với tên tuổi những danh nhân nổi tiếng làm vẻ vang cho
vùng đất mới của Tổ Quốc: như Võ Trường Toản, Trịnh Hoài Đức,
Nguyễn Đình Chiểu v.v... Bình Dương của những năm (1956-1975)
ghi dấu những chiến tích của thời chống Mỹ cứu nước như Đường
13, chiến khu Đ, Dầu Tiếng, Bầu Bàng... và Bình Dương hôm nay
với bao công trình đầu tư, xây dụng đang phát triển với tốc độ cao
đang mở ra một thời kỳ mới đầy hứa hẹn.

{Xưa & Nay 11/98)

Chủ thích:

(1),(2) ĐNNTC, tr. 58-59, bản dịch của Tu Trai Nguyễn Tạo, Sài Gòn
tái bản 1973.

143