Page 193 - nam bo xua va nay

nhận những cống hiến tích cực của ông trong toàn bộ cuộc đời và sụ
nghiệp, đánh giá cao nhân cách và phẩm chất cao quý của ông.

Chúng tôi hy vọng kết quả của cuộc hội thảo sẽ góp phần làm
sáng tỏ hơn cuộc đời và sự nghiệp một con người mà từ khi nhắm
mắt cho đến nay luôn luôn đứng trước những sự đánh giá mâu thuẫn
trong khen và chế, trong bình luận công và tội. Chúng ta còn tiếp
thục nghiên cứu và thảo luận, nhưng những gì đạt được trong hội
thảo nói lên lòng mong mỏi của chúng ta muốn trả về cho PTG
những giá trị và những hạn chế đích thực của ông, muốn có sự nhìn
nhận khách quan, công minh và thỏa đáng. Những kết quả và thái
độ của hội thảo chắc sẽ giải tỏa phần nào những mặc cảm bấy lâu đè
nặng lên tâm tư của nhiều người, kể cả con cháu PTG và con cháu
Trương Định, những người “chủ chiến” đã kiên quyết chiến đấu
chống Pháp xâm lược và đã hy sinh vì Tổ quốc, vì nhân dân.
Kết quả cuộc hội thảo cũng là cơ sở khoa học để Tỉnh ủy và
ủy ban Nhân dân hai tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre tham khảo trong
biên soạn các sách về danh nhân quê hương, về giáo dục truyền
thống, về xử lý những di tích liên quan đến PTG. Chúng tôi thấy
nên bảo tồn ngôi mộ của PTG ở Bến Tre, di tích Văn Thánh Miếu
và Văn Xương Các ở tỉnh Vĩnh Long nhằm nêu cao truyền thống
hiếu học của dân tộc, ghi nhớ và phát huy những phẩm giá, nhân
cách cao quý của một người trí thức nặng lòng yêu nước thương dân
nhưng cuối đòi đã lâm vào cảnh bế tắc, bi kịch trong một bối cảnh
gian truân và đau thương của đất nước.Q

Chủ thích:

(1) Đại Nam thực lục, t.31, Hà Nội 1974, tr.269.

212