Page 225 - nam bo xua va nay

suy xét kỹ và nghĩ rằng: phải làm việc để giúp đỡ đồng bào, nhất là
lúc Pháp và Nam triều chưa hiểu nhau, chưa thành thật với nhau. Và
p. Ký đem câu châm ngôn La Tinh “Ở với họ mà không theo họ’’
(Sic vos non vobis) để biện minh cho sự họp tác của ông với Pháp.
Rồi mặc những lời thị phi, ngày 20-12-1860 ông đã nhận làm thông
ngôn cho Jauréguiberry.
Ôn định việc làm rồi, p. Ký lấy vợ năm 1861. Người vợ tên là
Vương Thị Thọ, do linh mục Đoan họ đạo Nhơn Giang ( Chợ Quán)
mối mai.

Khi Pháp thành lập trường thông ngôn đầu tiên tại Nam Kỷ
ngày 8-5-1862, p. Ký về dạy tại trường này.
Pháp chiếm thêm ba tỉnh miền Đông, rồi lần lượt các tỉnh
miền Tây cũng rơi vào tay quân Pháp. Hòa ước ngày 5-6-1862 được
ký kết giữa Phan Thanh Giản và Bonard.
Pétrus Ký được người Pháp giao trọng trách với tư cách thông
ngôn hạng nhất ra Huế bằng chiến thuyền Forbin dưới sự chỉ huy
của thuyền trưởng Simon để trao thư cho Nam triều đòi bồi thường
bốn triệu bạc Con cò Mễ Tây Cơ.
Năm 1863, triều đình Huế cử một phái đoàn do Phan Thanh
Giản cầm đầu sang Pháp xin chuộc lại ba tỉnh Biên Hòa, Gia Định,
Định Tường. Cụ Phan Thanh Giản xin để Pétrus Ký đi theo phái
đoàn làm thông ngôn.

Chuyến đi này p. Ký cùng phái đoàn được yết kiến vua
Napoléon Đệ tam của Pháp. Sau đó p. Ký được đi thăm nhiều nơi
trên đất Pháp, và được gập nhiều nhân vật tên tuổi thuộc nhiều lãnh
vực khác nhau. Ông lại còn được sang thăm Bồ Đào Nha, Tây Ban
Nha, Ý và được yết kiến Giáo hoàng tại La Mã. Giáo hoàng khuyên

244