Page 85 - nam bo xua va nay

hiến, không xâm nhiễu dân sự ở ngoài biên cưrmg. Khi ấy địa đầu
Gia Định là Mô Xoài và Đồng Nai đã có lưu dân của nước ta đến ở
chung lộn với người Cao Miên khai khăn ruộng đất ”(6). Như vậy là
từ trước năm 1658, Mô Xoài và Đồng Nai đã thuộc “biên cảnh” của
Việt Nam.
Bốn mươi năm sau (tức 1698) chúa Nguyễn mới sai Nguyễn
Hữu Cảnh vào “kinh lý” miền Nam. Đó là cuộc kinh lý miền biên
cảnh - khi ấy “đất đai đã mở rộng ngàn dặm, dân số có dư tứ vạn
hộ”, nghĩa là miền biên cảnh rộng khắp miền Đông Nam bộ nay.
Trên cơ sở lưu dân Việt Nam tự phát tới “khẩn hoang lập ấp”, Nguyễn
Hữu Cảnh đã lập phủ Gia Định và hai huyện Phước Long, Tân Bình
(một phần nay là TP.HCM). Đúng là dân làng đi trước, nhà nước
đến sau. Và miền biên cảnh Nam bộ sáp nhập vào cương vực Việt
Nam một cách thật ôn hòa và hòa họp dân tộc vậy.

Chú thích:

(1) Moura, Royaume du Cambodge, Paris, 1883.Tr.57.404.

(2) Christofo Borri, Relation de la nouvelle mission des pères de la
Compagnie de Yésus au Royaume de Cochinchine, Lille, 1631.
(3) A. Launay, Histoire de la mission de Cochinchine. 1658-1823. T.l
Paris, 1923. Tr. 65-72.
(4) L. Auroussseau, “Sur le nom de Cochinchine”. BEFEO, t.XXIV, 1924.

(5) A.Launay, sdd Vachet.

(6) Trịnh Hoài Đức, Gia Định thành thông chí - Nguyễn Tạo dịch, Tập
Trung. Sài Gòn, 1972. Tr.12-13.

91