Page 146 - chua nguyen va cac giai thoai mo dat phuong nam

r

Người Việt cũng từng bị người Thượng bắt làm nô lệ.

Hickey ghi nhận là Kiom, lãnh tụ người Bahnar nói đến
trên đây, cũng “nổi tiếng là đã tham gia vào việc buôn bán
nô lệ”, bắt cả người Việt lẫn người Thượng và đem đến
thung lũng sông Mekong để bán tại các chợ ở Lào. Đôi khi
nô lệ người Việt bị các tên cướp người Sedang bán thẳng
cho người. Haland và người Jorai. Nghe nói hiện tượng này
cũng diễn ra xa hơn về phía Bắc trong vùng Cam Lộ vào
thế kỷ 19. Tài liệu văn khố của Pháp ghi nhận người Việt
bị bắt và bị bán làm nô lệ tại Lào trong vùng giữa Attapu
và Nakhon Phanom. Loại buôn bán này được đem vào Đàng
Trong, dọc biên giới phía tây, trước và sau khi người Việt
xuất hiện trong vùng này.

Không có gì làm chúng ta ngạc nhiên nếu như chế độ
nô lệ được tổ chức tại một yùng biên giới. Chế độ này đã
trở nên quen thuộc tại một nơi có ít người địa phương mà
người Việt thì lại rất thiếu nhân lực. Sự pha trộn giữa các
sắc dân có thể cũng đã cổ vũ cho chế độ nô lệ: một nhóm
người yếu hơn có thể bị một nhóm người mạnh hơn khống
chế. Tuy nhiên, điều đáng chúng ta lưu ý là khi các nguồn
tư liệu của Việt Nam vào thế kỷ 17 và 18 công khai đưa
ra giá cả và mức thuế được áp dụng trong việc buôn bán
nô lệ thì ngược lại, những nguồn tư liệu của thế kỷ 19 như
Tiền Biên lại coi việc buôn bán nô lệ như không có. Sự kiện
này phản ánh một sự thay đổi sâu sắc trong cái nhìn về

mô hình xã hội”.

147