Page 145 - chua nguyen va cac giai thoai mo dat phuong nam

hơn, dưới con mắt người Việt. Dĩ nhiên, cả hai nhân tố này

có thể đã tác động lên nhau.
Nhưng dù với lý do nào đi nữa thì giá nô lệ thấp cho
người ta hiểu được tại sao một gia đình ở đồng bằng sông
Cửu Long vào thế kỷ 18, có thể có 50 hay 60 nô lệ. Chắc
chắn lao động nô lệ có thể đã là một nhân tố quan trọng
trong việc phát triển và mở rộng diện tích sản xuất lúa
gạo tại đồng bằng sông Cửu Long vào thời kỳ đầu người

Việt Nam định cư tại đây. Tình hình này tiếp tục tồn tại
cho đến thế kỷ 19, theo báo cáo của Silvestre về chế độ nô
lệ ở phía Bắc và đông bắc Sài Gòn cách riêng. Trương Vĩnh
Ký cũng nhận ra được một chợ buôn bán nô lệ gọi là “cây
da thằng mọi”, gần phô" Thuận Kiều ở đông bắc Sài Gòn
(Trương Vĩnh Ký, “Souvenirs historiques sur Saigon et ses
environs”, Excursions et Recorinaissanees, No. 23, tr.24-25).

Hiếm thấy có thừa sai người Pháp từng viếng thăm
vùng cao nguyên Trung phần trong thế kỷ 19 bỏ qua không
nói đến việc buôn bán nô lệ trong vùng này. Một số thừa
sai nhấn mạnh rằng “việc buôn bán nô lệ bao gồm trước
tiên việc người miền xuôi săn đuổi số dân cư "mọi rợ" ở
vùng sâu và 'bán họ làm nô lệ. Cả người Thượng cũng tham
gia vào việc buôn bán này. Người ta nói là Kon Trang, một
làng của người Sedang trong vùng sông Bla, đã hoạt động
như là một trung tâm của những người buôn bán nô lệ

người Sedang. Renjao và Lào. Những người này thường tới
các con sông nhánh của sông Cửu Long để săn lùng nô lệ.

146