Page 232 - ke chuyen cu pho bang nguyen sinh sac

K ề chuyện cụ Phó bảng NGUYỄN SINH SẮC

phạm nhân, mà Đội Oanh thường làm, như lời kể của con
cháu phía bên vợ ông ta ở Đồng Phó1.
Tạ Đức Quang "có ruộng khai khẩn ở Lai Nghi" (theo bà
Tạ Thị Đường tức Tạ Thị cẩm, cháu nội của ông Quang
cung cấp) và ruộng bên vợ chia cho (1 mẫu 6 sào huyết
điên), không thể không phải là địa chủ... Đặc biệt là ông cha
vỢ Tạ Đức Quang, Trùm Tam họ Võ, là một địa chủ lớn và
có thế lực trong vùng, chỉ phần ruộng chia cho người con
trai lớn (Võ Lỡ tức Phụng Tám) đã chiếm "1/8 ruộng đất
thôn Hoà Phong" bấy giờ. Trong vụ kiện tri huyện Nguyễn
Sinh Huy, lẽ nào bà hương ẩm Đảnh không dựa vào thế lực
em rể là người Pháp (chồng người con gái thứ bảy của ông
Trùm Tam) ở Quy Nhơn, mà dân Hoà Phong lúc đó gọi là
"ông sứ"? Như vậy, đối lập với cụ Phó bảng Nguyễn Sinh
Huy là cả một thế lực từ huyện lên tỉnh, cấu kết với nhau
khá chặt chẽ. vấp phải thế lực đó, tri huyện Phó bảng
Nguyễn Sinh Huy vốn thân cô thế yếu, từng bị chính quyền
bảo hộ "khiển trách" từ năm 1908, không bị cách chức mới
là điều lạ!
(Đỗ Quyên: Nguyễn Tất Thành ở Bình Định,
sđd, tr. 68 - 75).

I. Tài liệu về viên Thập trưởng Đỗ Trĩ tức Đội Oanh, cho biết: Ông đội
này thường lây tiền của phạm nhân để giảm nhẹ các hình phạt.