Page 141 - nam bo xua va nay

Trước khi Pháp đến, Bình Dương giao lưu dễ dàng với tỉnh aílg vùng Chợ Lớn. Nghệ nhân và giới kinh doanh lại dời về Lái
lân cận là Biên Hòa, xuống Sài Gòn, theo đường bộ khoảng 30 ktn phiêu, nơi có rạch Lái Thiêu thuận lợi chuyên chở, đồng thời vùng
Vì vậy, người Bình Dương không cần đi xuống các tỉnh phía đông rhự cận hoặc xa hơn, phía Đất Cuốc (Tân Uyên) còn dự trữ đất sét.
bằng sông Cửu Long để làm ruộng nước. Với thế mạnh là lâm sản Cán cứ vào năm thành lập và trùng tu chùa Bà ở Lái Thiêu, ta đoán
sau này là vườn cao su, đặc biệt có vài ngành thủ công nghệ cun| chắc nghề gốm ở đây khởi đầu từ năm 1867 qua 1883, 1889. Lò
cấp sản phẩm cho cả phía Nam. Khoảng cuối thế kỷ 19, Bình Dương 2ốm Lái Thiêu hình thành với qui mô to, trên mặt bằng đồ sộ, gần
nổi danh là khu vực săn bắn lý tưởng, dành cho người Âu từ nước eiống như lò sành sứ bên Trung Hoa: khâu chọn đất, lọc đất, nhồi
ngoài đến. Thái tử Nga, (sau này là Sa hoàng bị truất phế vì Cách đất tạo hình, phơi khô, vào lò, xem lửa, ra lò rồi phân phối. Vòng
Mạng tháng Muời 1917) vào năm 1890 được thực dân mời lên D sản xuất khép kín trong một mặt bằng. Bấy giờ những lò lớn chia
ì
An để săn nai, thật ra đó là con nai nuôi sẵn. Rồi người Pháp thử ra:
khai thác rừng già của Thủ Dầu Một, cho nhiều đoàn thám sát phía - Lò Quảng Đông chuyên về tượng trang trí nhiều màu sắc,
thượng nguồn sông Bé, rất gian nan, gặp sự chống đối của người dùng khuôn, làm chậu trồng cây cảnh, về sau, bày ra kiểu tượng con
dân tộc X-tiêng. Công ty tàu thủy Pháp mở tuyến từ Sài Gòn đi và voi để làm đôn, có thể ngồi lên dược.
về 2 lần một tuần, từ năm 1885, nhằm chở lính, gạo, thực phẩm cho
- Lò Triều Châu, chuyên làm tô chén gia dụng, với đặc trưng
đồn bót. Pháp cho mở thêm tuyến xe lửa (chạy hơi nước, sau chạy
nền trắng, men xanh, thường vẽ hình con rồng, bông cúc, con gà...
điện) từ Sài Gòn, Bà Chiểu, Hóc Môn lên Lái Thiêu, về sau nối lên
Lộc Ninh nhằm chở mủ cao su về. Sài Gòn. Vấn đề phu cao su quá - Lò Phước Kiến, chuyên về vật dụng to lớn, như lu khạp,
lớn, chỉ xin đề cập đến vài ngành tiểu công nghệ gây uy tín cho đất dùng men vàng, gọi men “da lươn”...
Bình Dương.
Mãi đến nay, đồ gốm vẫn còn được chuộng, mặc dầu đồ nhôm
Bình Dương, với trung tâm là Lái Thiêu có lẽ đứng đầu phía nhựa phát triển. Nghề này vẫn thu hút nhiều công nhân già cả lớn
Nam về khối lượng đồ gốm, sản xuất được nhiều vì ccVnơi tiêu thụ. hé. Chợ Lái Thiêu là thị trấn “thức suốt đêm”. Dọc theo rạch Lái
có đầu ra để phát triển đầu vào. Trước khi Pháp đến, nhiều toán Thiêu, dịp gần Tết, hàng trăm ghe tải lớn nhỏ đậu vào bến, chờ “ăn
nghệ nhân và chuyên gia Trung Hoa đã khảo sát thị trường đồ gốm. ^ nễ”, nhất là dịp gần Tết.
Bên Cam-Bốt, gần như chẳng có đất tốt với trữ lượng to, phía đồng
Nghề mộc một thời khiến cho Bình Dương nổi danh cả phía
bằng sông Cửu Long thì đất chỉ dùng làm gạch ngói, còn ở miền
hỉam, vì ở tỉnh Thủ Dầu Một nên dân gian quen ca ngợi là “thợ
Trung bộ thì khó tìm đất, vả lại đường chuyên chở quá xa đến nơ)
\ tay nghề cao. Người Pháp ngay những năm đầu thế kỷ đã tổ
phân phối. Trước đó, ở gần gò Cây Mai (Chợ Lớn) đã qui tụ số ít
l;hức Trường Mỹ thuật Gia Định (chuyên hội họa), trường dạy gốm
người chuyên về gốm thô, siêu, đặc biệt là có gốm cao cấp dùng
ơ ^lên Hòa và trường chuyên đồ Mộc (gọi trường Bá nghệ) ở Thủ
trang trí chùa, miếu. Sau đó, khu vực Lò Gốm ấy giải thể, khi chỉnh