Page 240 - nam bo xua va nay
P. 240
triều chôn trong mộ ở Gia Định là một đại thần đã chết trước năm
1845 là lúc vua Thiệu Trị ra sắc lệnh ấn định thể thức của triều
phục. Nhưng tôi không biết vì sao ông Mauger lại có thể cho là
Nguyễn Văn Học chết vào năm 1837, tuy ông cũng dè dặt khi cho
năm ông Nguyễn Văn Học: “cette date de décès est donnée sous
toute réserve’ (Exhumation des restes du Maréchal Nguyễn Văn
Học, Bulletin de la Société des Etude Indochinoises, t. XIV, trang
122, đoạn chú thích).
Vì biết ngôi mộ đó là của một vị tướng của vua Gia Long nên
ta có thể hy vọng là trong lịch sử nhà Nguyễn có nói đến thân thế và
sự nghiệp của vị tướng này.
Tôi có nhờ hai bạn đồng nghiệp của tôi là ông Nguyễn Năng
Lự và Bửu Cầm, chuyên viên Hán học tại Viện Khảo cổ tìm trong
các thư tịch của triều vua Gia Long xem có thấy tên của Nguyễn
Văn Học không. Sau nhiều công tìm kiếm, hai bạn đồng nghiệp của
tôi thấy trong Đại Nam chính biên liệt truyện quyển 15 từ trang 16b
đến trang 19b nói đến một tướng của Gia Long tên là Trần Văn
Học, quê ở Gia Định.
Trong một bài khảo cứu, ông L.Malleret: “Éléments d’une
monographie des anciennes Fortifications et Citadelles de Saigon”
(.Bulletin de la Société des Etudes Indochinoises. T. X, tr. 5-108)
cùng có in lại một bản đồ Gia Định và vùng lân cận, do Trần Văn
Học vẽ ngày 4 tháng 12 âm lịch năm Gia Long 14 (1815).
Trong mục lục các Hoàng triều châu bản do Viện Bảo tàng
Huế gửi vào Viện Khảo cổ (bản đánh máy), hiện giữ ở Thư viện
Viện Khảo cổ, ta thấy có ghi ngày 9 tháng 7 năm Gia Long thứ 16
(1817) Trần Văn Học có “dịch thơ của ông chủ tàu Pháp xin vào
của Cần Giờ và cửa Hàn”. Các châu bản triều Nguyễn chưa được
261
