Page 317 - nam bo xua va nay
P. 317
một loại thuyền có sức chở lớn ở vùng nam sông Trường Giang
Trung Quốc, có lẽ theo chân các di thần phản Thanh phục Minh
vùng Hoa Nam chạy sang ty nạn chính trị thế kỷ XVII-XVIII mà du
nhập vào Đàng Trong - Nam bộ cùng với mảng từ vựng Hoa Hán
không thông qua con đường văn tự. Từ này có lẽ đã bị biến âm
thành ghe ở Việt Nam.
Há cảo, sủi cảo:
Tức hà giảo, thủy giảo đọc theo âm Hoa Hán giọng Quảng
Đông. Giảo là thịt băm (xay) nhuyễn viên lại, hà là tôm, thủy là nước.
Hà giảo là thịt tôm xay, nhưng thủy giảo là thịt dùng với nước - một
chỉ chất liệu, một chỉ cách sử dụng, có khác nhau về từ pháp; đại để
cũng như người Việt nói phở gà - phở tái hay cá lóc - cá chiên..
Hên x u i:
Tức hạnh tai đọc theo âm Hoa Hán, giọng Quảng Đông.
Hạnh là may, tai là rủi. Có lẽ chữ xúi trong xúi quẩy (tai quỷ?) là
biến âm của chữ xui này.
Ké:
Tức ký đọc theo âm Hoa Hán, giọng Quảng Đông. Ký là gởi
gắm, nhờ vả, như nói ký sinh, ký thác. Song trong phương ngữ Nam
bộ thì ké được dùng khác ký; người ta chỉ nói ăn ké, ngủ ké, đi xe
ké... chứ không bao giờ nói là ké sinh, ké thác hay ăn ký, ngủ ký...
cả. Đây là vì khác với ký trong mảng từ Việt Hán, ké trong phương
ngữ Nam bộ đã chịu áp lực sinh ngữ Hoa Hán mà trở thành một từ
có thể sử dụng độc lập, tương tự như từ nhờ của tiếng Việt.
Lẩu:
Tức lô đọc theo âm Hoa Hán, giọng Hoa Nam. Lô là cái lò,
344