Page 320 - nam bo xua va nay
P. 320
X ỉu:
Tức hưu đọc theo âm Hoa Hán, có lẽ theo giọng Hoa Nam.
Hưu có ba nghĩa là nghỉ, thất bại, chết; có lẽ xiu vào tiếng Việt đã
được dùng vào nghĩa thứ ba, chỉ trạng thái giống như chết (ngất
xỉu). Có lẽ chính chữ này đã bị biến âm thành xìu với ý trào lộng.
X úi:
Tức thôi đọc theo âm Hoa Hán, giọng Quảng Đông có nghĩa
là thúc giục. Phưong ngữ Bắc ở Việt Nam có từ xui cũng có nghĩa
tưong tự, có lẽ là một cách đọc theo giọng Hoa Hán nào đó của chữ
xúi này.
X uồng:
Vốn là tên một loại chiến thuyền nhỏ dùng để xung trận của
người Trung Hoa, âm Việt Hán đọc là đồng hoặc xung, viết là thuyền
+ đồng, có lẽ là theo chân các di thần phản Thanh phục Minh vùng
Hoa Nam chạy sang ty nạn chính trị thế kỷ XVII - XVIII mà du
nhập vào Đàng Trong - Nam bộ. Có lẽ từ này đã bị biến âm từ xung
thành xuồng ở Việt Nam, đồng thời mất luôn ý nghĩa ban đầu.