Page 319 - nam bo xua va nay
P. 319
từ Việt Hán, sao vẫn được dùng với nghĩa gốc, như sao thuốc,
sao trà...
X ập x í xập ngầu :
Tức thập tứ thập ngũ đọc theo âm Hoa Hán, giọng Quảng
Đông. Thập tứ thập ngũ ý nói coi mười bốn cũng như mười lăm,
nhập nhèm đánh đồng vào nhau. Từ hột xí ngầu cũng bắt nguồn từ
hai chữ xí (tứ = bốn) và ngầu (ngũ = năm) này.
X in:
Tức tân đọc theo âm Hoa Hán, giọng Hoa Nam (giọng Quang
Thoại đọc là xin). Xịn vốn có nghĩa là mới, sau dùng rộng ra với
nghĩa còn nguyên, còn tốt như mới, tưcmg tự như chữ din bắt nguồn
từ chữ Pháp origine.
X ỉn:
Tức trình đọc theo âm Hoa Hán, có lẽ theo giọng Hoa Nam
(giọng Quan Thoại đọc như sân, chữ Hán Việt là dậu + trình). Trình
là hiện tượng bị bệnh vì rượu, say một ngày mới tỉnh; nhưng vào
Nam bộ được dùng cả với nghĩa say rượu. Chữ này còn thấy được
đọc với một âm khác là xinh, như xinh xoàng, cũng có nghĩa là say.
Về ý nghĩa, chữ trình còn có một nội dung khác là no đủ, thỏa mãn,
nghĩa này tưong ứng với từ đã trong phưomg ngữ Nam bộ, như đã
đời, uống rượu đã...
X íu:
Tức tiểu đọc theo âm Hoa Hán, giọng Quảng Đông (giọng
Quan Thoại đọc là xẻo), có nghĩa là nhỏ. Chữ này vào tiếng Việt bị
biến âm thành xíu, chẳng hạn ngưừị Nam Bộ thường nói nhỏ xíu,
xíu xìu xíu.
346