Page 125 - nguyen vinh bao nhung giai dieu cuoc doi
P. 125
lâu. Ví dụ trong ca trù (hát ả đào) ở miền Bắc, các
đào nương nhận được tưởng thưởng thẻ (trù) từ
khách nghe cuộc hát để trước mặt sau đó quy đổi ra
tiền. Trong chuyến đi điển dã ở Myanmar và Thái
Lan gần đây tôi được chứng kiến nhiều cách tưởng
thưởng tiền trực tiếp này. Nó trở thành thông lệ ở
Đông Nam Á, không ngần ngại khi đưa tiền trước
mặt khán giả.
Các bài bản dành cho bộ phận đàn dây (Nam ai,
Nam xuân, Xuân nữ, Bài hạ, Xàng xê, v.v.) bắt đẩu
được áp dụng. Sự hỗ trợ của hai nhạc cụ gõ là trống
cái và mõ sừng trâu cũng cần thiết ở mức độ gõ nhẹ
để bắt đẩu, chấm dứt cũng như vận hành tốc độ
nhịp (tempo). Ý tưởng về sự gõ gạc giữ nhịp của mõ
sừng trâu đã hướng đến việc sáng tạo ra chiếc song
lang (có thể do từ hai miếng I r l t “thương lang”, là
tre non, hoặc có khi gọi là “song loan”, với chữ 'H
“loan” có nghĩa là chiếc chuông nhạc đổng nhỏ treo
lủng lẳng trước hình tượng con rồng), một nhạc cụ
nhỏ bé nhất, đổng thời cũng là nhạc cụ có giá trị
đặc trưng nhất trong dàn đờn ca tài tử. Chính căn
cứ vào chiếc song lang gõ nhịp nho nhỏ nhưng độc
đáo này mà các loại nhịp (nhịp đôi, nhịp tư, nhịp
tám, nhịp mười sáu, nhịp ba mươi hai, nhịp nội,
nhịp ngoại, v.v.) được quy định theo bài bản; căn cứ
vào đó mà trở thành “quy luật âm nhạc”. Ở một góc
124 I NGUYỄN THUYẾT PHONG