Page 239 - ke chuyen cu pho bang nguyen sinh sac

Phụ lục

Phong vi vi hề quân thiếp;
Vũ tế tế dừ quân biệt".

(Độc lôi dừng bước nơi đây,
Mé tây Hữu Biệt cầu này tiễn anh.
Tay vin chéo áo ngọn ngành,
Mưa đơn gió kép ta đành xa nhau).

Một người ở làng Vân Hội được cử làm chánh tổng đến
gặp ông Sắc, xin câu đối ăn mừng. Ông nể lòng làm giúp.
Câu đôi cũng là lời răn:

"Thiên nga vũ lộ bình kim nhật,
Ngô thổ giang sơn khán hạ hoi"
(Bàn chuyện nhà được ơn mưa móc hôm nay
Mà nhìn vận non nước mình ngày mai).
Nhiều cụ già giỏi chữ nghĩa lúc ây cho rằng, những đoạn
văn, lời thơ như thế, nhất là bài "Độc lôi sơn hạ" thật ý tứ
nằm ngoài chữ nghĩa. Có hiểu hoàn cảnh quê hương, đât
nước lúc bây giờ mới thây hết ý nghĩa của bài thơ, mới nhận
ra đây thật là lời của một người bạn tâm huyết. Đôi bạn xa
nhau có lẽ vì không tiện đi cùng. Xa mà vẫn gần, xa về
đường đi mà gần về lòng yêu nước.
Tiễn bạn đi rồi, ông sắc vẫn muốn ở nhà dạy học,
nhưng triều đình vẫn tư giây về gọi đi làm quan. Mẹ vợ
đã qua đời, ông không còn lý do để từ chối. Trong tình
thế bắt buộc, ông nói với các con: "Không được làm dân
thì làm quan". Ông lại nói: "Phải làm quan nhưng mong
rao đừng làm phiền dân". Để khuyên các con một cách