Page 353 - nam bo xua va nay
P. 353
Cõi Hà Tiên không chỉ đẹp bởi núi đồi biếc xanh thơ mộng,
sông hồ, bãi biển quyến rũ lòng người. Cả đến ráng mây, những hạt
mưa rơi rớt lại trẽn hồ, trên núi lúc chiều muộn, hoàng hôn cũng hết
sức đáng yêu.
“Núi chồng chất mở ra bình phong tím xanh mền mại
Giọt mưa rớt lại cảnh sắc xinh đẹp vô ngần... ”
(Thơ Mạc Thiên Tứ)
Hà Tiên phải chăng là một Việt Nam tạo hóa thu nhỏ tài tình.
Cố thi sĩ Đông Hồ, ngưòi tự mở nhà nghĩa học trên bờ sông Đông Hồ
từ 1926-1934, lấy tên “Trí đúc học xá”, tự mình làm trưởng giáo,
chuyên dạy toàn tiếng Việt, đã nhìn bằng con mắt của trái tim mình:
“Hà Tiên núi không cao, rừng không rậm, ngắm vui mắt, không
ngán trong lòng. Có một ít hang động Lạng Son, vài ngọn đá Hạ
Long choi voi ngoài biển. Một ít thạch thất son môn Hưong Tích,
vài cảnh Tây Hồ, đôi nét Hưong Giang. Một ít chùa chiền Bắc Ninh,
lăng tẩm Thuận Hóa, vài bãi cát Đồ Son, Nha Trang, cửa Tùng,
Long Hải... ”
Hà Tiên là điểm cuối của non sông nước Việt, phía Tây Nam.
Cũng là điểm cuối an bài trong lịch sử mở cõi Đàng Trong.
Sử Đàng Trong chép: “Năm 1706, đám lưu dân đầu tiên lên
đất Hà Tiên... Năm 1708, vào tháng 8 năm Mậu Tý chúa Nguyễn
Phúc Chu thuận phong cho Mạc Cửu một trong những di thần nhà
Minh xin thần phục, cư trú trên đất nước ta, làm Tổng binh trấn Hà
Tiên và đặt tên vùng đất này là Hà Tiên trấn...” (PTT). Ba mươi
năm sau Mạc Thiện Tích lập tao đàn Chiêu Anh Các.
Chiêu Anh Các sáng lập năm 1736, một năm sau ngày Mạc
382
