Page 161 - dong thap muoi nghien cuu phat trien

Nghiên cứu phát triển 145

Nhằm biến Nam Bộ thành một thuộc địa nông nghiệp, thực
dân Pháp đã tiến hành một sô" biện pháp khẩn hoang, đặc
biệt là đào kênh làm thủy lợi, giải quyết vân đề tưới tiêu.
Đồng Tháp Mười tuy không có vị trí quan trọng trong chiến
lược khai thác của Pháp, nhưng cũng đã chuyển biến theo
chiều hướng chung đó, nhất là ở các khu vực ngoại vi.
Trong thập niên chín mươi của thế kỷ XIX, công cuộc khẩn
hoang đã bắt đầu khởi động qua việc đào kênh ở những
vùng lân cận và phía nam Đồng Tháp Mười. Những kênh
đào quan trọng vào thời đó như kênh Thủ Thừa (1894),
kênh Mộc Hóa (1898), kênh cầu An Hạ (1898), kênh Tổng
Đốc Lộc (1895 - 1897), kênh Lagrange (1901 - 1903) và các
kênh Tháp Mười, kênh Cái Bèo (thuộc tỉnh Sa Đéc)...

Ngay sau khi hệ thống kênh do Tổng đốc Lộc chỉ huy
hoàn thành năm 1897, đã có nhiều người đến đây xin khai
khẩn đất đai và các khu vực dọc theo kênh trở thành tuyến
cư trú của người dân mới đến. Tác dụng của hệ thông kênh
này về mặt khai hoang cũng có thể thây râ"t rõ. Kênh nằm
phần lớn trên làng Mỹ Hạnh Đông, và chỉ 4 năm sau khi
con kênh này hoàn thành, làng này đã có tới 2.000 dân với
1.300 ha đất canh tác, - trở thành làng có diện tích canh tác
lớn nhất và có số dân đứng hàng thứ hai (sau làng cẩm
Sơn, 2.800 dân) của tổng Lợi Trinh, tỉnh Mỹ Tho lúc bây
giờ (1). Ngoài ra, hệ thống kênh đào này cũng góp phần
hình thành khá nhiều đơn vị hành chính mới ở phần phía
nam của Đồng Tháp Mười. Vào năm 1902 tổng Lợi Trinh

1’ Géographie physique, économique et historique de la Cochinchine,

IV Facicule - Monographie de la province de Mỹ Tho. Sđd.,
Tableau V (Canton de Lợi Trinh).