Page 184 - nam bo xua va nay
P. 184
đầu tiên của Nam kỳ. Ông là người có học vấn và đức hạnh đứng
đầu đất Nam Trung ”(11). Quốc triều đăng khoa lục nhận xét: “Ông
là người đỗ đại khoa trước nhất của Nam kỳ. Lực học tinh thuần,
tính hạnh chính trực”(ỉ2).
Với lòng hiếu thảo, hiếu học, tinh thần siêng năng, cần mẫn
và trí thông minh, PTG đã vượt qua những khó khăn của cuộc sống,
vươn lên vị trí Tiến sĩ khai khoa của đất Đồng Nai-Gia Định, của
Nam kỳ lục tỉnh. Những phẩm giá con người và vị trí thành đạt đó
dã làm cho nhân dân Nam kỳ quý mến và ngưỡng mộ, tự hào về
người con của quê hương, biểu thị tinh thần hiếu học của nhân dân
ta. Đó cũng là những phẩm chất tốt đẹp thời tuổi trẻ của PTG mà
chúng ta cần thận trọng và còn nguyên giá trị giáo dục đối với thế
hệ trẻ hôm nay cũng như ngày mai.
Với học vị Tiến sĩ, PTG đi vào con đường hoạn lộ, làm quan
trải qua ba triều vua từ Minh Mạng qua Thiệu Trị đến Tự Đức. Từ
chức Hàn lâm viện Biên tu thăng Lang trung bộ Hình, ông tiếp tục
giữ nhiều chức vụ ở trong triều và nhiều địa phương.
Dưói triều Minh Mạng (1820-1840), ông giữ chức Quyền nhiếp
trấn Nghệ An (1828), Thự phủ doãn phủ Thừa Thiên (1829), thăng
Thị lang bộ Lễ (1829), thăng Hiệp trấn Ninh Bình (1829), đổi về
Quảng Nam (1831) dẹp cuộc nổi dậy ở Chiên Đàn bị thua và bị
cách chức, rồi được khởi phục làm Hành tẩu Nội các, thăng Thị
lang bộ Hộ, Thự phủ doãn Thừa Thiên, thăng Hồng lô tự khanh,
sung Phó sứ sang Thanh rồi thăng Đại lý tự khanh kiêm công việc
bộ Hình, sung Cơ mật viện đại thần (1832), Khâm phái đi Trấn
Tây, đổi làm Bố chính Quảng Nam (1835), vì can ngăn vua bị xúc
xiểm và bị giáng là thuộc viên lục phẩm (1836), rồi được làm Thừa
chỉ Nội các, sung Lang trung bộ Hộ, rồi Thự thị lang sung Cơ mật
203